Doğru iman bilgileri>Kaza ve Kadere iman

Sual: Kimisi, fena biriyle evleniyor, o fena de fenalık yapınca, (Ne yapayım kaderim böyleymiş) diyor. Kimisi gaza basıyor, son sürat giderken kaza yapıyor. (Ben ne yapayım alnımın yazısı böyleymiş. Önlem, takdiri bozamaz) diyor. Kimisi hırsızlık ediyor, mahkûm oluyor. (Ne yapayım benim kaderim bu şekilde kötüymüş) diyor. Kimisi, zararı dokunan şeyler yiyip içiyor, hastalanıp nüzul oluyor. (Nasıl yapsak, kaderin önüne geçilmez, …

Sual: Tanrı rızka kefil olduğuna nazaran, biri için, (Açlıktan öldü) demek caiz midir?CEVAPAllahü teâlâ, her insanın rızkına kefildir, fakat bu, açlıktan ölmeye engel değildir. Hepimiz için belli bir rızık, belli sayıda nefes takdir edilmiştir. Eceli gelen ölür. Kimi hastalıktan, kimi trafik kazasında, kimi de açlıktan ölür. Allahü teâlâ, genel anlamda işleri sebeplerle yaratır. Örneğin, rızkı Tanrı verir, fakat emek harcamayı …

Sual: Ecel-rızk münasebeti nasıldır?CEVAPHer canlının rızkı tükenmeyince eceli gelmez, ölmez. Kimse kimsenin rızkını yiyemez. Rızk, yakarma yapmakla artmaz, bereketlenir. Allahü teâlâ her insanın rızkını ezelde takdir, belirleme etmiş, ayırmıştır. Bu, artmaz ve azalmaz. Kur’an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:(Nice canlı vardır, rızkını kendi elde edemez. Sizin de, onların da rızkını Tanrı verir.) [Ankebut 60] Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:(Rızk için üzülmeyiniz, …

Sual: Kesinlikle kaderimizde olan kişiyle mi evleniriz, bizim seçme hakkımız yok mu?CEVAPKader, insanların yapacakları işlerin, öncesinden bilinmesi anlamına gelir. Kaderle bizim seçimimiz, ayrı değildir. Seçince, o kaderimiz oluyor, ne işlemişsek, kiminle evlenmişsek o kaderimiz oluyor. Allahü teâlâ, olacak her şeyi bilmiş olduğu için, bizim ne yapacağımızı da bilir. İşte kader, Allahü teâlânın öncesiz ilmiyle, kendi irademizle yapacağımız işleri bilmesi anlamına …

Sual: Aşağıdaki âyetlere Ehl-i sünnet âlimleri iyi mi anlam vermişlerdir?CEVAPÂyetlerin açıklamaları şöyledir:(Allah dilediğini saptırır, dilediğini hidayete erdirir.) [İbrahim 4, Fatır 8] Allah dilediğini saptırdığına gore, şer Allah’tan değil diyenler yanlış yoldadır. Bu âyete dayanarak cebriye, Allah bizlere zorla günah işletir diyor ki o da yanlıştır. Allahü teâlâ asla hiç kimseye zulmetmez, zorla günah işletmez. Günahı da sevabı da hepimiz kendi …

Sual: Levh-i mahfuz’la Ümm-i kitab ayrı mıdır? Bunlar mahlûk mudur?CEVAP Ahmed bin Süleyman hazretleri buyuruyor ki: Levh-i mahfuz, korunmuş levha anlamına gelir. Öncesiz ve sonsuz, olmuş ve olacak her şeyin Allahü teâlânın indinde yazılı olduğu kitap anlamındadır. Mahlûktur, şu demek oluyor ki sonradan yaratılmıştır. Melekler Levh-i-mahfuz’u görürler. Allahü teâlâ dilerse Levh-i mahfuz’da değişim yapabilir. Örnek olarak, insanoğlunun işine gore ömrü …

Sual: Kaderin imanın şartı bulunduğunu inkâr eden biri, (Resulullah kadere imanla ilgili bir şey söylememiştir. Alınyazısı, imanın şartları içinde sayılırsa, ne yapacağımız evvel takdir edilip yazıldığına gore, bizlere günah işleten de Tanrı olur. Tanrı bizi niye cehenneme gönderecek ki?) diyor. Buna iyi mi yanıt verebiliriz?CEVAPKaderi inkâr eden, mutezile [kaderiye] fırkasıdır. (Yaptığımız iyi fena işlere Tanrı karışmaz) derler. (Tanrı bizlere zorla …

Sual: Yakarış ile yazgı değişir mi? (Tanrı yazdıysa bozsun) deyimindeki mana nedir? Yakarış etmeyi dilemek de kaderden mi? Kaderin ömrü nereye kadardır? Öncesiz mi, yoksa sonsuz mi? Kaderin de bir kaderi var mı?CEVAP Ilkin kaza ve yazgı ile çeşitlerini bilmek gerekir. Kader, Allahü teâlânın, olacak şeyleri ezelde bilmesidir. Kaza, kaderde bulunan şeyleri, zamanı ulaşınca yaratmasıdır. Şu demek oluyor ki yazgı, …

Sual: Tanrı, her şeyi dileyip yaratıyorsa, fena olan işleri niye dileyip yaratıyor?CEVAPHer şeyi yaratan Allahü teâlâ ise de, kullarına irade-i cüziyye vermiştir. Kul, bu iradesinde serbesttir. Günah işlemeye zorunlu değildir. Kulun, kendi özgür iradesine bakılırsa, yapmak istediği iyi yada fena isteklerinin de, yaratıcısı Allahü teâlâdır. Kulun isteğine bakılırsa yarattığı için, suçu Allahü teâlâya yüklemek yanlıştır. Cebriye fırkası suçu Tanrı’a yüklemiştir, …

Sual: Eğer kimin Cehenneme gideceğini Tanrı biliyorsa, niye emirler ve yasaklar bildirdi? Hayrı ve şerri Tanrı yaratıyorsa, şer işlerimizden niçin görevli oluyoruz?CEVAP Hayır ve şer, Allahü teâlânın yaratması iledir. Sevap ve günah insanoğlunun irade-i cüziyyesine bağlı kılınmıştır ki, buna kesb denir. Kesb kuldan, yaratmak Tanrı’tandır. Bir âyet-i kerime meali:(Zerre kadar iyilik ve fenalık icra eden, karşılığını görecektir.) [Zilzal 7,8] Allahü …