Başkasının malını izinsiz kullanmak

Sual: Samimi bir arkadaşın malını ondan habersiz kullanmak yada yiyecek caiz olur mu?
CEVAP
Başkalarının malını izinsiz kullanmak haramdır. Örnek olarak arkadaşının kalemini ondan habersiz alıp, o kalemle bir mektup yazmak haram olur.

Arkadaşın cebindeki yada masasındaki şeker şeklinde şeylerini yiyecek de bu şekilde caiz olmaz. Sadece oldukca samimi olduğu ve yüzde yüz izin vereceğini bilmiş olduğu bir arkadaşın malını kullanmak yada yiyecek caizdir. Fakat bugün bu şekilde dost bulmak oldukca zor olsa gerek. Bunun için suizanna sebep olacak şeylerden kaçmak gerekir.

Feth-i Musuli hazretleri, bir arkadaşının evine gitti. Arkadaşı evde yoktu. Hizmetçisi vardı. Ondan sandığın anahtarını istedi. Hizmetçi de tanımış olduğu için anahtarı verdi. Feth-i Musuli hazretleri sandığı açıp ihtiyacı kadar parayı alıp gitti. Arkadaşı bunu duyunca oldukca sevindi. Derhal hizmetçisini [kölesini] azat etti.

Bu yüksek dereceye varan eski büyükler, paraya ihtiyacı olunca, arkadaşlarına durumu bildirirler. Arkadaşları da (Ne kadar ihtiyacın var?) diye sormaz, cüzdanını çıkarıp verirlerdi. Arkadaşları da, gereksinimleri kadarını cüzdanından alırlardı. Hatta bazıları, bir dost, kendinden para istese, (Niye bunun ihtiyacını daha ilkin fark etmedim, niye onu istemeye zorunlu ettim) diyerek üzülüp, ağlardı. Sık sık arkadaşına, ihtiyacının olup olmadığını sorarlardı. Aslına bakarsanız arkadaşa (Nasılsın?) demek, (Ne ihtiyacın var ise, söyle, mümkünse çaresine bakayım) anlama gelir. Söz olsun diye nasılsın demek hakiki arkadaşlığa sığmaz.

Başkasının mailini okumak
Sual: Bazı arkadaşların kiminle mailleştiğini, neler yazdığını merak ediyorum. Herhangi bir yolla yada şifresini kırarak başkasının maillerine, bilgisayarındaki öteki yazılara ve özel resimlerine bakmak günah mıdır, kul hakkına girer mi?
CEVAP
Kendisi izin vermişse günah olmaz. İzinsiz bakılırsa büyük günahtır, kul hakkına da girer. Genel izin verilse bile, bilgisayarında özel şeyler olacağı için gereksinim kadar bakmalı, başka ne var, ne yok diye araştırmamalı. Dört hadis-i şerif meali şöyledir:
(Arkadaşının yazısına izinsiz bakan, Cehennem ateşine bakmış olur.) [Taberani]

(Arkadaşının mektubuna izinsiz bakan, ateşe bakmış olur.) [Ebu Davud]

(İzinsiz bir evin içine bakan, haram işlemiş olur.) [Ebu Davud, Tirmizi]

(Birinin evine izinsiz bakanın, gözü çıkarılsa yeridir.) [Müslim]

Başkasının özel bilgilerine izinsiz bakmak kul hakkı olduğu şeklinde, onu bir başkasına göstermek de, söz taşımaya, gıybete girer. Bunlar da haramdır. Bir hiç kimseye mail gönderirken, o mailde, kendi yazdıklarımızdan başka, başkasının yazıları, daha ilkin verdikleri cevaplar da var ise, gizli saklı [bcc] kısma başkalarının mail adresini yazarak, onlara da gizlice göndermek, o yazıları başkalarına göstermek olur.

Böyle bir durum yapılmışsa tevbe etmeli ve o kimselerle helalleşmelidir.

Sual: İşyerinde bilgi-işlem sorumlusuyum. Başkasının yazısına, bilgisayarına izinsiz bakmak caiz olmadığına nazaran, benim bakmam da günah olur mu?
CEVAP
İş gereği bir gereksinim olmadan bakmak günah olur. İhtiyaç var ise, gereksinim kadar bakılabilir.

Özel işte kullanmak
Sual: Özel iş yerinde, iş yerinin işinde kullandığımız bir âleti, yetkilisinden izin almadan, özel işimizde kullanmamız caiz olur mu?
CEVAP
Hiçbir aleti izinsiz kullanmak caiz olmaz. Sadece, iş yerine ziyanı dokunmayacaksa ve âdet olan bir şey ise, örnek olarak telefonu şarj etmek, iş yerinin elektriğini kullanarak, elektrikli tıraş makinesiyle tıraş olmak, abdest için yada gusül için iş yerinin suyunu kullanmak, bilgisayarında özel mail yazmak şeklinde şeylere genel anlamda izin veriliyor. Bu bakımdan izinsiz kullanılabilir.