Sual: Bayanlar altın ve gümüş eşya kullanabilir mi?
CEVAP
Bayanların da altın yada gümüş eşya kullanmaları caiz değildir, tahrimen mekruhtur. Bayanlar altın ve gümüş takı takabilirler, şu demek oluyor ki bilezik, küpe, kolye, yüzük takabilirler; fakat altın yada gümüş eşya kullanamazlar. Sözgelişi altın yada gümüş kaşık çatal, bıçak da kullanamazlar.
Sual: Gümüş kabı madenlerle kaplatıp kullanmak caiz mi?
CEVAP
Hayır.
Sual: Gümüş çay tabağı kullanmak caiz mi?
CEVAP
Hayır.
Sual: Bir hoca, (Altını süs için kullanmak haram, fakat eşya, alet olarak kullanmak caizdir) diyerek, saatinin altından zincirini gösterdi. Altın eşya kullanmak caiz midir?
CEVAP
Altın ve gümüş kap ile yiyip içmek ve her türlü kullanmak caiz değildir. Altın ve gümüş kaşık, saat, kalem, bıçak ve aynı şeyleri kullanmak da, bu şekilde caiz değildir. Altın ile gümüşü süs olarak takmak yalnız hanımefendilere helaldir. Erkeklere ise haram olup, yalnız gümüş yüzük ve köstekli cep saatinin zincirinin gümüşten olması caizdir. Altından olursa haramdır. (Redd-ül Muhtar)
Sual: Gümüş kapla sunulan şekeri almak caiz midir?
CEVAP
Gümüş kabı bizzat kullanmak caiz olmaz. Sadece şekeri almakla gümüş bizzat kullanılmadığı için mahzuru yoktur.
Sual: Altın yada gümüş duvar saati kullanmak caiz mi?
CEVAP
Evet caizdir.
Sual: Altın yada gümüş kol saati kullanmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Gümüş bıçakla yağı ekmeğe sürmek caiz mi?
CEVAP
Yağı gümüş bıçakla ekmeğe sürmek ve bu ekmeği eli ile yiyecek caizdir. Gümüş bıçağa yağ sürüp bıçağı yalamak caiz olmaz.
Sual: Gümüş çay kaşığı kullanmak caiz mi?
CEVAP
Gümüş çay kaşığı ile çay karıştırmak caizdir. Fakat gümüş çay kaşığı ile yada gümüş kaşıkla yiyip içmek, şu demek oluyor ki ağza götürmek caiz olmaz.
Sual: Gümüş kalem kullanmak caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Mevlidde, gümüş kaptan avuca gül suyu serpip, avucu yüze, elbiseye sürmek caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir.
Sual: Ağza altından diş yaptırılır mı?
CEVAP
Yaptırılır. Mahzuru olmaz.
Sual: Erkeklere altın haramdır. Fakat sıkıntıyı gidermek için bir Reşat altın alıp cebine koymak yada atletine falan dikmek caiz midir?
CEVAP
Evet caizdir. Yararlı bulunduğunu âlimler bildirmektedir.
Sual: Yeni dünyaya gelen bebeğe altın künye takmak haram mıdır?
CEVAP
Hem gereksiz, hem de faydasızdır, caiz de değildir. Fakat Mâşallah yazılı altını, bebeğin yastığına yada beşiğine dikmek yararlı olur.
Altın rozet
Sual: Erkeklere, altın rozet takmak caiz mi?
CEVAP
Hayır. Gümüş rozet caizdir.
12 ayar altın
Sual: (14 ayardan aşağısı altın değildir) deniyor. Yarısından fazlası altın olursa altın sayılmıyor mu?
CEVAP
Özgü altının ayarı 24’tür. Yarısından şu demek oluyor ki, 12 ayardan fazlası altın sayılıyor. 14 ayardan aşağısına altın denmemesi, piyasada örneğin 13 ayar altın bulunmadığı içindir. 12 ayar bulunuyor. Onun için o şekilde denmiş olabilir. Yoksa 12,5 ayar bile olsa altındır. İpek pamuk karışımı elbiseler var. Onların da yarısından fazlası ipek ise, adama haram oluyor, azı ipek ise mekruh oluyor.
Altın kaplama
Sual: Altın suyuna batırılmış saat yada başka eşyayı kullanmak caiz midir?
CEVAP
Yaldız şeklinde fazlaca ince ve yerinden ayrılamayacak şekilde yapılmış, altın yada gümüş kaplı eşyayı ve kapları kullanmak caizdir. (S. Ebediyye)
Altın ve gümüş kap kullanmak
Sual: Altından yada gümüşten yapım edilmiş tas ve tabakların kullanılmasında bir sakınca var mıdır?
Yanıt: Hanım ve adamın altın ve gümüş kap ile yemesi, içmesi, her türlü kullanımı tahrimen mekruhtur. Altın ve gümüş kaşık, saat, kalem, abdest ibriği, bıçak, iskemle ve aynı şeyleri kullanmaları da böyledir. Bu tarz şeyleri kendi bedeni için kullanmayıp, başka yerde kullanmaları caiz olur. Sözgelişi yağı, balı gümüş bıçakla ekmeğe sürmek ve bu ekmeği eli ile yiyecek caizdir. Altın kaptaki ilacı başına dökmek haramdır. Fakat, buradan eline döküp, elindekini başına sürmek caizdir. Fakat, suyu ve ilacı kullanmak için, evvel bu kaplara koymak caiz değildir. Gümüş tastan çorbayı tahta kaşıkla alıp yiyecek caiz olmaz. Şundan dolayı tas, aslına bakarsan kaşıkla kullanılır. Gümüş tüpteki merhemi ele sıkıp, el ile başa sürmek de böyledir. İbrikteki suyu ele döküp, yüzü yıkamak da böyledir. Mevlitlerde, gümüş kaptan avuca gül suyu serpip, avucu yüze, elbiseye sürmek de, bu şekilde caiz değildir.
Sual: Altından ve gümüşten yapılmış olan her türlü süs eşyasını, bayanların kullanmasında bir sakınca var mıdır?
Yanıt: Altın ile gümüşü süs olarak takmak yalnız hanımefendilere helaldir. Fakat, bu tarz şeyleri örneğin, parmağındaki yüzüğünü mahrem olmayan erkeklere göstermeleri haramdır.
Altın yüzük, fakirlere mi yasaktır
Sual: Bazı kimseler; “Eshâb şu demek oluyor ki ilk Müslümanlar fukara oldukları için, kendilerine altın yüzük takmaları yasak edildi. Varlıklı olanların takması ise caizdir” demektedirler. Bu tarz bir olay var mıdır, bu sözler doğru mudur?
Yanıt: Bu şekilde söyleyenlerin bu sözleri, hiçbir esasa, delile, kaynağa dayanmamaktadır. Resûlullah efendimiz, erkeklere altın yüzüğü yasak ederken, sebebini de bildirmiştir. Fakirlere değil, her adama yasak etti. Yalnız fakirlere haram olsaydı, fukara hanımefendilere da haram olurdu. Bundan başka, yalnız altını değil, fazlaca ucuz olan başka madenlerden yüzük takmayı da yasak etmiştir. Şunu da bildirelim ki, gümüşten başka yüzüklerin erkeklere yasak edilmesi, Medine’de iken oldu. Eshâb-ı kiramın fukara olduklarını bildiren haberler ise, hicretten ilkin Mekke’de iken idi. Bedir gazasında bulunan üçyüzden fazla Sahabiden altmış dört adedi Göçmen olduğuna bakılırsa, Mekke’de imana gelenlerin sayısı yüzden azdı. Medineli Ensarın fukara olanları ile Muhacirlerin fakirleri, Mescid-i nebî tarafındaki Soffa denilen büyük çardak altında yaşarlar, ilim öğrenmek ve öğretmekle uğraşırlar, ömürlerinin bir çok Resûlullah efendimizle beraber cihad etmekle geçerdi. Bunlara Eshâb-ı soffa denirdi. Sayıları değişirdi. Fazlaca vakit yetmiş şahıs olurdu. Bir çok şehit oldu. Bunlardan başka tüm Eshâb varlıklı idi. İçlerinde fazlaca varlıklı olanları azca değildi. Bostân kitabında deniyor ki:
“Zübeyr bin Avvâm hazretleri ölünce, mirasçılarının her birine kırkbin dirhem gümüş kaldı. Abdurrahman bin Avf hazretleri, hastalığında boşamış olduğu hanımına, mirasının yirmidörtte birinin verilmesini söylemişti. Buna seksenüçbin altın verildi. Hazret-i Talha’nın günlük geliri, bin altın idi.”
Bunların üçü de Cennetle müjdelenmişti. Hazret-i Osman’ın servetinin hesabı bilinemedi. Zekât, ganimet ve tecim sebebi ile Medine’de fukara kimse kalmadı. Altın yüzüğün yasak edilmesini fakirliğe bağlamak isteyenlerin pek çürük ipe sarılmakta oldukları meydandadır. Dört mezhepte de haram olan bir şeyin haram olduğuna inanmak lazımdır. Bulunmuş olduğu mezhebin haram söylediğini değiştirmeye kalkışarak, âyet-i kerimelere yada hadis-i şeriflere başka mana verenin mezhepsiz olduğu anlaşılır. Mezhepsiz olan da, ya sapık yada kâfir olur.
Sual: Gümüş tas yada tabaktan, bir şey yenip, içilebilir mi?
Yanıt: Gümüş tastan çorbayı tahta kaşıkla alıp yiyecek caiz olmaz. Şundan dolayı tas, aslına bakarsan kaşıkla kullanılır.
Bir önceki yazımız olan Haç, zünnar vs. başlıklı makalemizde zunnar hakkında bilgiler verilmektedir.