Ziyaretin önemi

Sual: Kimleri ziyaret gerekir? Ziyaretin önemi nedir?
CEVAP
Ziyaretler yalnız Tanrı rızası için olmalıdır! Ilkin ana-baba ve sonrasında ötekiler ziyaret edilir.
1- Kâfir olan ana-babaya da hizmet etmek, nafakalarını vermek, ziyaretlerine gitmek gerekir. Küfre sebep olan şey yaptıracaklarsa, ziyaretlerine gidilmez.

Ana-baba ölmüşse kabirlerini ve dostlarını ziyaret etmeli. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ana-babanın kabrini, Cuma günleri ziyaret edenin günahları affolur, haklarını ödemiş olur.) [Tirmizi]

(Ana-babası öldükten sonrasında, onun dostlarını ziyaret eden, iyiliklerin en iyisini yapmış olur.) [Müslim]

2- Günah işlemeye sebep olacak akrabayı ziyaret gerekmez. Fakat salih olan akrabayı ziyaret gerekir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Sıla-i rahm, gelmeyen akrabayı arayıp ziyaret ve iyilik etmektir.) [Tirmizi]

(Rızkının bolca, ömrünün uzun olmasını isteyen, sıla-i rahm etsin!) [Buhari]

(Sıla-i rahm, malı çoğaltır, ailede sevgiyi artırır ve ömrü uzatır.) [Taberani]

Salih akrabayı asla eğer olmazsa, haftada yada ayda bir ziyaret etmeli, kırk günü geçirmemeli, uzak şehirde ise mektupla, telefonla gönlünü almalıdır!

3- Salih arkadaşları, din kardeşlerini, komşuları ziyaretin önemi de büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Arkadaşını Tanrı rızası için ziyaret edene, bir melek, (Ne güzel oldu, Cenneti hak ettin) der. Allahü teâlâ da, (Kulum beni ziyaret etti. Ağırlaması bana aittir. Ona, Cennetten başka bir ziyafete razı olmam) buyurur.) [İ. Ebiddünya]

(Din kardeşini, arkadaşını Tanrı için ziyaret edene, bir melek, “Ne iyi ettin, Aden sana helal olsun” der. Allahü teâlâ da buyurur ki: “Kulum beni ziyarete geldi. Bana da onu ağırlamak düşer.”) [E.Ya’la]

(Bir din kardeşini ziyaret edene bir melek, “Ne mutlu sana, Cennete girmiş oldun” der. Hak teâlâ da buyurur ki: “Benim için ziyaret eden kuluma, Cennette hoşlanacağı mükafatlar vereceğim”) [Bezzar]

(Din kardeşini ziyaret eden, dönene kadar, rahmet içindedir.) [Taberani]

(Cennette o şekilde güzel köşkler vardır ki, bunlar, birbirini Tanrı için ziyaret eden, Tanrı için sevip yardım edenler için hazırlanmıştır.) [Taberani]

(Bir mümini ziyaret için evinden çıkana, 70 bin melek, “Ey Rabbimiz; senin rızan için ziyarete giden şu kuluna rahmet et” diye yakarış eder.) [E.Nuaym]

(Bir müslüman, müslüman kardeşini ziyaret edince, 70 bin melek “Ey Rabbimiz, senin rızan için ziyaret eden bu kulundan razı ol” diye yakarış ederler.) [Taberani]

(Din kardeşini, sırf Tanrı rızası için ziyaret eden Cennettedir.) [Taberani]

(Din kardeşini ziyaret edene Cennette bir aşama verilir.) [Ey Oğul İlmihali]

(Ziyaretçinize ikram edin!) [Haraiti]

(Arşın çevresinde nurdan kürsülerde, nur şeklinde parlayan insanlara Peygamberler ve şehitler gıpta ederler. Bunlar, Tanrı için birbirini seven, Tanrı için buluşan, Tanrı için birbirini ziyaret edenlerdir.) [Nesai]

(Allahü teâlâ buyurur ki: Benim için birbirini ziyaret eden, benim için birbirini seven, benim için veren, benim için birbirine yardım eden, sevgime mazhar olur.) [Hakim]

(Tanrı için sevilmiş olduğu arkadaşının ziyaretine gidene, peşinden bir melek, “Ne güzel iş yapıyorsun, Cenneti hak ettin” der.) [Tirmizi]

(Allahü teâlâ buyurdu ki: Benim için birbirine sevgi gösterenlere, birbirlerini ziyaret edenlere, birbirlerine yardım edenlere, muhabbetim haktır.) [Taberani]

(Bir kimse, köydeki arkadaşını ziyarete gider. Bir melek ona der ki:
– Bu şekilde nereye gidiyorsun?
– Bu köyde bir dostum var. Onu ziyarete gidiyorum.
– Bunun sana bir iyiliği, bir yardımı dokundu da, onun için mi gidiyorsun?
– Hayır, sırf Tanrı rızası için ziyaretine gidiyorum.
– Müjdeler olsun sana! Beni Hak teâlâ gönderdi. Hiçbir çıkar ummadan arkadaşını ziyarete gittiğin için, Rabbimizin sevgisine kavuştun.) [Müslim, Hakim]

(Mümin kardeşini ziyaret edip müsafeha eden kimselerin, elleri ayrılmadan, ağaçtan yaprak dökülür şeklinde, günahları dökülür.) [Ey Oğul ilmihali]

4- Her müslümanı ziyaret mühim ise de, bilhassa âlimi ve fakiri ziyaret daha önemlidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Âlimi ziyaret eden, beni ziyaret etmiş şeklinde sevaba kavuşur.) [Taberani]

(Zengini ziyaret eden hiç kimseye, saim ve kaim sevabı, fakiri ziyaret eden hiç kimseye ise, fi sebilillah cihad sevabı verilir, her adımı, Tanrı yolunda atılan adıma denk olur.) [Deylemi] [Saim; oruçlu, Kaim; gece yakarma eden. Fi sebilillah; Tanrı yolunda]

5- Ziyaret aralıklı olmalıdır! Hikmet ehli, (Ziyareti terk etme, seni unuturlar. Pek sık da gitme, senden bıkarlar) diyor. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ziyareti aralıklı yapınız ki, sevgiyi artırasınız!) [Bezzar]

6- Ev sahibinden izin almadan kalkmamalıdır! Bir hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Ziyarete gelen kimse, izin almadan kalkıp gitmesin!) [Deylemi]

Çağrı edilince gitmemek günah mı?
Sual: Ziyafetlere, davetlere, örneğin düğün yemeğine gitmek vacip mi, sünnet mi? Çağrı edilince, gitmemek günah mıdır?
CEVAP
(Buhari)deki hadis-i şerifte, (Davete icabet etmeyen, Tanrı ve Resulüne isyan etmiştir) buyuruluyor. Âlimler bu hadis-i şerifi açıklamış, her çeşit davete icabet etmenin vacip değil, sünnet bulunduğunu bildirmişlerdir. (Menahic-ül-ibad)

Düğün yemeğine çağırılınca gitmek de sünnettir. Bazı âlimler vacip demişlerdir. Yalnız, günah işlenmiyorsa gitmek sünnettir. Şartlardan biri noksan olan ziyafete gitmek sünnet değildir. Sözgelişi, yiyecek riya ve şöhret için değilse, helal maldan hazırlanmışsa, içki, çalgı ve aynı günah olan şeyler yoksa, zengin-fakir ayrımı yapılmadan hepimiz çağrı edilmişse, bu şekilde davete, sünnet bulunduğunu düşünerek gitmeli, karın doyurmayı ve başka şeyleri düşünmemelidir.

Süfyan-ı Sevri hazretleri buyuruyor ki:
(Tanrı rızası için niyet etmeden yemeğe çağrı edene, bir günah yazılır. Bu şekilde niyet etmeden gidene de, iki günah yazılır)

Düğünde, fakir-zengin ayrımı yapmadan çağrı edilmelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Yemeklerin en fenası, zenginlerin çağrı edilip de fakirlerin çağrılmadığı düğün yemekleridir.) [Buhari]

Sual: Tanrı için ziyaretin önemi nedir?
CEVAP
Önemi büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ buyurdu ki: Benim için birbirini seven, benim için toplanıp dağılan, benim için birbirini ziyaret eden, benim için birbirine yedirip içireni severim.) [İ. Malik]

(Tanrı için ziyarete gidene, yetmiş bin melek arkadaşlık eder.) [Ebu Nuaym]

(Allahü teâlâ buyurdu ki: Benim için birbirlerini sevenlere, benim için oturup söyleşi edenlere, benim için mallarını, canlarını birbirlerine feda edenlere ve benim için birbirlerini ziyaret edenlere muhabbetimi vacib kıldım.) [Taberani]

Sual: Salihleri Tanrı rızası için ziyaret etmenin önemi nedir?
CEVAP
Bir din kardeşini ziyaretin sevabı, yüz kabul olmuş nafile hac yada umre sevabından fazladır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Âlimlerin meclisinde bulunan, benim meclisimde de bulunmuş olur. Benim meclisimde bulunan ise, sanki Rabbinin meclisinde bulunmuş olur.) [Taberani]

(Seni ziyaret etmeyeni ziyaret et! Sana armağan vermeyene armağan ver!) [Buhari]

(Sadaka vermek, iyilik etmek, ana babaya ihsanda bulunmak ve akrabayı ziyaret etmek, şekaveti saadete çevirir, ömrü uzatır ve insanı fena ölümden korur.) [Ebu Nuaym]

(Camiler Tanrı’ın evleridir ve müminler de Tanrı’ın ziyaretçileridir. Ziyaretçisine ikram etmesi, ziyaret edilen üstüne haktır.) [Hâkim]

Arkadaşı ziyaret
Sual: Salih bir arkadaşı sırf Tanrı rızası için ziyaret etmek sevab olur mu?
CEVAP
İslam Ahlakı kitabındaki hadis-i şerifte, (Din âliminin ve salihlerin yanına gidenin, her bir adımına Hak teâlâ, kabul olmuş nafile bir hac sevabı kayra eder) buyuruluyor. Demek ki, sırf Tanrı rızası için ziyaret etmek oldukça sevab oluyor.

Ziyarette dikkat edilecek hususlar
Sual: Bir arkadaşı yada bir tanımış olduğu ziyarete gidildiğinde, nelere dikkat etmeli, iyi mi hareket etmeli ve gelen misafiri iyi mi karşılamalıdır?
Yanıt: Bu mevzuda Süleyman bin Cezâ hazretleri, Eyyühel Veled kitabında buyuruyor ki:
“Din kardeşini ziyarete gideceğin süre, onun uygun, uygun bir zamanını öğren, kendisinden bir söz al ve o zamanda ziyarete git, geç kalma! Evine gireceğin süre, kapı açık olsa bile, ondan izin iste ve izin verdikten sonrasında içeriye gir, içeri girince, sağa sola bakma. İçeride haram işleniyorsa, bir bahane ile oradan ayrıl! Salih bir kimse yiyecek ikram ederse, yavaş ve adâbı ile ye! Fazla konuşma, dostunda fazla eğlenme, giderken, tevazu ve slm ile ayrıl!

Tanıdığın bir Müslüman, sana ulaşınca, elinden geldiği kadar iyi ve tatlı karşıla, yiyecek ikram eyle! Kapıya çık, kendisini karşıla! Merhaba verince, selamını al ve kendisine güzelce iltifatta bulunup: Efendim safa geldiniz, hoş geldiniz, diyerek odanın baş tarafına oturmasını teklif eyle! Sen aşağı tarafta otur! Dinden, ibadetten, haramların zararlarından ve evliyânın hayatlarından anlat! Bir şeyler öğret! Yiyecek yerken onu utandırmamak için, sen de ye! Giderken, onu uğurla ve yakarış eyle!

Evine gelip geçici salih bir konuk gelirse, onun hizmetini iyice yap! Derhal yemeğini ver, bir ihtimal acıkmıştır. Yanında fazla oturma, bir ihtimal yorgundur. Yatmadan ilkin, kıbleyi, helayı, seccadeyi ona göster, abdest havlusunu ve öteki gereksinimlerini temin eyle! Sabah olunca, sabah namazına kaldır ve cemaat hâlinde birlikte kılınız! Erkence yemeğini hazırla, gideceği yol bir ihtimal uzundur.”

Sual: Eve gelen misafire ikramda bulunmanın belli bir müddeti var mıdır?
Yanıt: Mâ-lâ-büddede deniyor ki:
“Gelen misafire üç gün ziyafet vermek, müekked sünnettir. Sonraki günlerde müstehabdır.”

Uygunsuz toplantılara gitmek
Sual: Akraba ve komşular içinde uygunsuz çeşitli toplantılar oluyor, bu şekilde toplantılara gidilir mi ve bir de yolda yürürken etrafa, açık olan kapılara, pencerelere bakmak dinen mahzurlu olur mu?
Yanıt: Mevzu ile ilgili olarak Muhammed bin Kutbüddîn-i İznikî hazretleri Miftâh-ul Aden kitabında buyuruyor ki:
“Zaruri bir işin olmadıkça, toplantılar arasına girme! İçki, kumar, çalgı bulunan, hanım adam birlikte oturulan bölgelere gitme ve zevceni, hanımını, çocuklarını gönderme! Bu şekilde bölgelere Fısk meclisi denir. İster kapalı olsun, ister açık saçık olsun, yabancı bayanlara ve kızlara bakma! Bir kızı görüp de, haram olduğundan ona bakmayanlara şehit sevabı verilir. Mahallede yürürken pencerelere bakma! Gördüğün hanıma yakın adım atma! İlk görünce senin bir şeyin olmadığını anlarsın, artık ondan sonrasında bir kez daha bakma! İlk görmeye günah yazılmaz. Bakmaya devam edince yada yine bakınca yazılır. Hazret-i Ali buyurdu ki; ömrümde bir kere dahi bayanlara kösnü ile bakmadım. Kösnü nazarı ile bayanlara bakmak, göz zinasıdır. Tövbe etmelidir. Her yere burnunu sokma, ya bir kazaya uğrar, veya bir bühtana, iftiraya düçar olursun.”

Sual: Davete gidildiğinde, orada haram olan şeyler var ise iyi mi hareket etmelidir?
Yanıt: Bu mevzuda İbni Âbidînde deniyor ki:
“Haram olan şeyler, odada ise gidilir, sofrada ise gidilmez. Bilmeyerek gidildi ise, kalbi ile beğenmeyerek oturulur yada bir bahane ile geri dönülür. Şundan dolayı, haram işlememek için, sünnet terk edilir. Gıybet söylemek yada dinlemek, çalgıdan ve oyundan daha büyük günahtır. Söz yada makam sahibi ise, sofrada günaha mâni olmalı yada geri dönmelidir.”