Sual: Söz taşımanın dindeki yeri nedir?
CEVAP
Doğru olarak söz taşımak da nemime [kovuculuk] olur. Yalan katılırsa kara çalma da olur. Kovuculuk günahtır. Ahirette cezası ağır olduğu şeklinde, dünyada da insanların aralarının açılmasına sebep olur. Onun için “Taş taşı da, söz taşıma” derler. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Hasetçi, kovucu ve falcı benden değildir.) [Taberani]
(En kötünüz, söz taşıyan, dostların arasını bozan ve ayıp araştırandır.) [Taberani]
(Kovuculuk meydana getiren melundur.) [İ.Maverdi]
(Söz taşıyan helalzade değildir.) [Hakim]
(Söz taşıyan, veled-i zina yada zina karışıklığı bulunan soysuz kimsedir.) [Beyheki]
(Kovucu, kıyamette maymun suretinde haşrolunur.) [R.Nasıhin]
(Söz taşıyan Cennete girmez.) [Buhari]
Bu hadis-i şeriflerde geçen (Cennete giremez), (Benden değil) demek, “Tevbe edip helalleşmeden ölen, cezasını çekmeden Cennete giremez” manasındadır. Eğer affa yada şefaate uğrarsa yada sevapları oldukca olur, günahlarından fazla gelirse Cennete girer. Değilse, cezasını çeker. Ehl-i sünnet itikadında, günah işleyene kâfir denmez.
Her doğru söylenmez. Söz taşırken doğru söylenmiş olabilir, fakat bu gerçeği söylemek de büyük günahtır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Kovuculuk, mezar azabına sebep olur.) [Beyheki]
(Allahü teâlâ söz taşıyanın kabrinde bir ateş musallat eder. O ateş onu kıyamete kadar yakar.) [Şir’a]
Resulullah efendimiz, iki kabre uğradı. (İkisi de azaptadır. Biri, elbisesini idrardan korumaz, diğeri ise kovucu idi) buyurdu. (Şir’a)
Salih bir zat, kendisine söz getirene dedi ki:
(Bizlere üç fenalık getirdin. Sevdiğim kimseyi bana düşman etmek istiyorsun. Rahat kalbimi karıştırdın. Benim yanımda âdil, iyi biri idin, kendini fâsık, kusurlu yaptın.)
Kovuculuk afetinden kurtulmak için, söz getirene karşı şu altı şeyi yapmak gerekir:
1- Ona inanmamalı. Bundan dolayı söz getiren fâsıktır. (Fâsıka inanılmaz. Sözü ile hareket edilmez. Kovucunun sözlerini kabul etmek, kovuculuktan daha kötüdür) buyurulmuştur.
2- Onu bu münkerden nehyetmeli. Bundan dolayı Allahü teâlâ (Münkerden nehyet) buyurdu. (Lokman 17)
3- Onu sevmemeli! Bundan dolayı söz taşımak günahtır. Günahkâr sevilmez. Onu düşman bilmeli!
4- Söz getirmiş olduğu hiç kimseye acaba hakikaten söylemiş mi diye suizanda bulunup da ona fena gözle bakmamalı! Bundan dolayı suizan haramdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Suizan etmeyin! Suizan, yanlış karar vermeye sebep olur. İnsanların gizli saklı şeylerini araştırmayın, kusurlarını görmeyin, münakaşa, haset ve düşmanlık etmeyin, birbirinizi çekiştirmeyin, kardeş şeklinde birbirinizi sevin!) [Müslim]
5- Getirilen sözün doğru olup olmadığını araştırmamalı! Bundan dolayı tecessüsü, günahları araştırmayı, Allahü teâlâ yasak etmiş, (Birbirinizin kusurunu araştırmayın) buyurmuştur. (Hucurat 12)
6- Getirilen söz hakkında hiç kimseye bir şey söylememeli! Eğer söylenirse, başkasının perdesi yırtılmış, günahı meydana çıkarılmış olur. Kusurları gizlemeli, açığa vurmamalı. Bundan dolayı hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Arkadaşının kötülüğünü gizleyenin kusurları, kıyamette gizlenir.) [Taberani]
(Arkadaşının aybını görmeyip gizleyen, Cennete gider.) [Taberani]
(Arkadaşının aybını açığa vuranın aybı açığa çıkar. Hatta evinde bile rezil olur.) [İbni Mace]
(Müslümanın aybını araştıran, ona fenalık etmiş olur.) [Ebu Davud]
(Birini tevbe etmiş olduğu günahtan dolayı ayıplayan, aynı günaha maruz kalmadan ölmez.) [Tirmizi]
Görüldüğü şeklinde söz taşıyan kaç tane farzı terk ediyor ve kaç tane haram işlemiş oluyor.
Sual: Bir dost benim aleyhimde konuşmuş. Başka dost da, benim iyiliğim için, konuşulanları bana söyledi. Arkadaşın yalan söyleyeceğinden kuşku etmiyorum. Fakat bir ihtimal yanlış anladığı yer olma ihtimalini düşünerek, araştırdıktan sonrasında önlem almam uygun olur mu?
CEVAP
Size bunu nakleden dost, söz taşımış, kovuculuk yapmış, şu demek oluyor ki haram işlemiştir. Siz de bunu dinleyip kabul etmişseniz, günaha ortak olmuşsunuzdur. Koğuculuk, umumiyetle birinin aleyhinde konuşulanları ona aynen ulaştırmak anlamına gelir. Gıybete benzeyen tarafı da vardır. Bir kimsenin hoşa gitmeyen şeyini başkasına açıklamaya da söz taşımak denir. Söz taşımak, büyük günahlardandır. Söz taşımaya nemmamlık, kovuculuk denir. Tevbe etmeli, tekrar nemmamlıktan [söz taşımaktan] sakınmalıdır!
Söz taşıyan hizmetçi
Insanın biri hizmetçi alırken fena huyu olup olmadığını sordu. (Birazcık kovucudur) dediler. (Önemli değil) diyerek hizmetçiyi aldı.
Hizmetçi, evin hanımına, (Ben oldukca tecrübeliyim. İnsanların bakış açısından anlarım. Efendin seni sevmiyor. Başkasında gözü var. Eğer uyurken çenesinin altından birkaç kıl kesip getirirsen, büyücülüğü bildiğim için, sana bir şeyler öğretirim. O vakit efendin seni oldukca sever, gözü dışarıda olmaz) dedi.
Hizmetçi, kadının efendisine de, (Hanımının gözü dışarıdadır. Seni sevmiyor, hatta öldürmek istiyor) dediyse de adam, (Hanımımı tanırım. Öyleki bir şey düşünmez) dedi. Fakat hizmetçi, (Tecrübesi bedavadır. Fazlaca yorgunum de, uyur şeklinde yap. Seni kesmeye gelirse, sözümün doğru bulunduğunu anlarsın) dedi.
Adam uyur numarası yapmış oldu. Hanım elinde ustura ile yavaşça geldi. Çenesinin altına elini uzatınca, hanımının kendisini öldüreceğine inanıp bayanı öldürdü.
Hizmetçi, kadının akrabalarına haberi ulaştırınca, akrabaları, bu adamı öldürdü. Insanın akrabalarına haber gidince, onlar da bu tarz şeyleri öldürmeye başladı. Fazlaca kan döküldü.
Müslümanlar içinde söz taşımak
Sual: Müslümanlar içinde söz taşımak, yalan söylemek, kara çalma etmek, Müslümanların gizli saklı kusurlarını açığa çıkarmak da günah değil midir?
Yanıt: Bu mevzuda Mektûbât-ı Ma’sûmiyye kitabında deniyor ki:
“Nemime, şu demek oluyor ki Müslümanlar içinde söz taşımamalıdır. Bu günahı işleyenlere çeşitli azaplar yapılacağı bildirilmiştir. Yalan söylemek ve kara çalma etmek de haramdır, sakınmak lazımdır. Bu iki fenalık, her dinde de haram idi. Cezaları oldukca ağırdır. Müslümanların ayıplarını örtmek, gizli saklı günahlarını yaymamak ve kusurlarını affetmek oldukca sevaptır. Küçüklere, emri altında bulunanlara, zevceye, ufaklıklara, talebeye, askere, fakirlere acıma etmelidir. Kusurlarını yüzlerine vurmamalıdır. Olur olmaz sebeplerle o zavallıları incitmemeli, dövmemeli ve sövmemelidir. Asla kimsenin dinine, malına, canına, şerefine, namusuna saldırmamalı, her insana ve devlete olan borçları ödemelidir. Rüşvet almak ve vermek haramdır. Yalnız zalimin zulmünden kurtulmak için ve ikrah, zorla tehdit edilince vermek rüşvet olmaz. Fakat, bunu almak da haram olur. Hepimiz, kendi kusurlarını görmeli, Allahü teâlâya karşı yapmış olduğu kabahatleri düşünmelidir. Allahü teâlânın, kendisine ceza vermekte acil etmediğini, rızkını kesmediğini bilmelidir. Ananın, babanın, devletin, İslâmiyete uygun emirlerine itaat etmeli, uygun olmayanlara isyan etmemeli, karşı gelmemeli, fitneye sebep olmamalıdır.”