Lakap takmak

Sual: Birine lakap takmak yada lakabı ile çağırmak günah mıdır?
CEVAP
Lakap, ya yermek, alay etmek yada övmek, takdir etmek için kullanılır.
İnsanları beğenmediği, üzüleceği lakaplarla çağırmak günahtır. Bu şekilde bir lakapla arkasından konuşmak da gıybettir, haramdır.

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Ey müminler, bir kısmınız, öteki kısmınızı alaya almasın! Kim bilir alay edilenler, kendilerinden daha iyidir. Birbirinizi ayıplamayın, fena lakaplarla çağırmayın! İmandan sonrasında fâsıklık ne kötüdür! [Allah’ın yasak ettiği şeylerden] tevbe etmeyenler ise, zalimlerdir.) [Hucurat 11]

Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(İnsanlarla alay edene, Cennetten bir kapı açılır, “haydi gir” denir. O da, telaşla gelir, fakat kapı derhal kapanır. Sonrasında başka bir kapı açılır. O gene mutsuz olarak kapıya gider. Kapı gene kapanır. Bu durum, onlarca kere yine eder, artık, gel denildiği halde, gidemez.) [Ebu Davud]

Demek ki, bir kimsenin üzüleceği bir lakapla yüzüne karşı da, arkasından da konuşmak yanlıştır. Sözgelişi Şişko Tekin, Bücür Kaya benzer biçimde lakaplarla çağırmak yada arkasından konuşmak günahtır. Hadis-i şerifte (Bir kimseyi, sevmediği bir lakapla çağırana, melekler nalet eder) buyuruldu. (İbni Sünni)

Bir kimse, bir kusuru ile meşhur olup da, o lakap ile onu çağırınca üzülmezse, bu lakap ile onu çağırmak yada ondan anlatmak de günah olmaz. Sözgelişi, Uzun Cenk, Kara Yeşim demek benzer biçimde.
İnsanları beğenmiş olduğu lakaplarla çağırmak günah değildir. Sözgelişi, Yiğit Hüseyin, Hasan onbaşı benzer biçimde lakaplarla insanları çağırmak günah olmaz.

Peygamber efendimize Güvenilir, Hazret-i Ebu Bekir’e Sıddık, Hazret-i Ömer’e Faruk, Hazret-i Osman’a Zinnureyn, Hazret-i Ali’ye Ebu Turab denmesi böyledir.

Araplar, en büyük çocuğun adı ile künyelenirdi. Sözgelişi Peygamber efendimize Ebul Kasım, Hazret-i Ali’ye de Ebul Hasen denirdi. İmam-ı Ebu Yusuf’un adı Yakub idi. Fakat çocuğunun adı ile Ebu Yusuf olarak tanınmıştır.

Hadis-i şerifte, (Çocuklarınıza çeşitli lakap takılmadan, onlarla künyelenin) buyuruldu. Demek ki insanları beğendikleri lakap ve künye ile çağırmakta sakınca yoktur. (Şir’a)