Kadınların hacca gitmesi

Sual: Hanefi mezhebindeki bir bayan, mahremi yoksa, Şafiî mezhebini yansılamak ederek hacca gidemez mi?
CEVAP: Hanefî mezhebinde, kadının mahremsiz sefere çıkması, sözbirliği ile haramdır. Şafiî mezhebinde, kadının mahremi olmadan, güvenilir hanımlarla beraber, yalnız hacca gitmesi câizdir. Hanefî hanım, Şafiiyi yansılamak ederek, bu şekilde hacca gidemez. Şu sebeple, mezhep taklidi, sadece komut olunan bir iş yapılırken, meşakkat, sorun olduğu vakit, bu sıkıntıdan kurtulmak içindir. Mahrem bir erkeği bulunmayan kadının hacca gitmesi komut olunmadı ki, Şafiiyi yansılamak etmesi lâzım olsun. Şu demek oluyor ki, mahremi olmayan hanıma hacca gitmek farz olmaz.

Sual: Bazı kimseler, “Şafii’de hanımefendiler, başka hanımlarla hacca gidebildiği için Hanefi hanımefendiler da, yanında mahrem bir adam olmadan, Şafii’yi yansılamak ederek hacca gidebilir” diyorlar. Bir karı, mahremsiz hacca gidebilir mi?
CEVAP
Bir karı, mahremsiz hacca gidemez. Sadece sonsuz mahrem akrabasından fâsık ve mürted olmayan akıl baliğ yada mürâhık bir erkekle kocası ile birlikte hacca gidebilir. Hadis-i şerifte, (Hanım, yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez) buyuruldu. (Bezzar)

Hanefi mezhebinde olan bayanların Şafii mezhebini yansılamak ederek mahremsiz hacca gitmeleri caiz değildir. Bir Hanefi’nin Şafii mezhebini yansılamak etmesi, sadece bir farzı yaparken yada haramdan sakınırken karşılaşmış olduğu sıkıntıdan kurtulması için caiz olur. Caiz olduğu vakit da, yansılamak edilen mezhebin o husustaki tüm şartlarına uymak lazım olur. Haccın hepsini Şafii mezhebine bakılırsa yapmaları lazım olur. Kadının mahreminin hac yolunda ölmesi, Şafii’yi yansılamak etmesi için özür olur.

Erkeksiz hanım hacca gidemez. Giderse, haccı sahih olur ise de, haramdır. Erkeği ile gidince de, otelde, tavafta, say’da ve taş atarken, erkekler arasına karışması haccın sevabını giderdiği şeklinde, büyük günaha da girer. Sonsuz mahrem erkeği bulunmayan hanım, ihtiyarlayınca, göremez olunca yada iyi olmayacak bir hastalığa yakalanınca, yerine vekil gönderir. Daha ilkin göndermez.

Sual: Bazıları, 3 kadının bir arada hacca gidebileceğini söylüyorlar. Dinimizde bu tarz bir olay var mıdır?
CEVAP
Dinimizde bu tarz bir olay yoktur. (Üç hanım hacca gider) demek dinimize aykırıdır. Hanımefendiler ne kadar fazlaca olursa olsun, Hanefi’de mahremsiz hacca gidemez.

Sual: Bir karı, eniştesi yada kayınbiraderi ile, uzun yola çıkabilir mi ve hacca gidebilir mi?
CEVAP
Enişte ve kayınbirader, mahrem akraba olmadığı için bunlarla yalnız kalmak günah olduğu şeklinde uzun yola gitmek de caiz değildir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Tanrı’a ve ahirete inanan bir kadının, yanında babası yada oğlu yada kocası yada adam kardeşi yada bir mahremi olmadan üç günlük ve daha çok bir yola gitmesi helal olmaz.) [Buhari]

(Kocası yada mahremi olmayan müslüman bir kadının hacca gitmesi helal olmaz.) [Taberani]

Sadece bir yoksulluk yada gerekseme olunca, örnek olarak mahrem kimse bulamayıp sefere de çıkmak lazım olunca, yanında mahrem erkekleri bulunan saliha hanımlarla birlikte gitmek caiz olur. Fâsık akraba yerine, salih olan yabancılar tercih edilir. Salih kimse, insanoğlunun düşmanı bile olsa, haram işlemekten korkmuş olduğu için malımıza, canımıza, ırzımıza zarar vermez. Seferde olan bir hanım ise, yanında mahrem akrabası olmasa da, beyinin ikamet etmiş olduğu yere gelebilir.

Sual: Geçen yıl bazı firmalar, hanımefendiler birlikte olunca fizana da gidebilirler diyerek bizi hacca götürdüler. Uygun oldu mu?
CEVAP
Hayır. Peygamber efendimiz gidemez buyuruyor. Yanlış yapmışsınız, tevbe etmeniz gerekir.

Sual: Hanım Almanya’dan Türkiye’ye yalnız gidebiliyor da hacca niye gidemesin?
CEVAP
Bir karı, zaruretsiz 104 kilometreden uzağa gidemez. Giden var ise günah işliyor anlama gelir. Fakat götürecek kimsesi yoksa yada gidecek durumda değilse, kısaca bir yoksulluk durumu var ise, uçakta yada otobüste salih kimseler var ise, onlarla sefere çıkabilir; fakat hacca, umreye gene gidemez

Sual: Dul bir kadının hacca gidebilmesi için bir erkekle nikahlanması dinimizde var mıdır?
CEVAP
O şekilde bir şey yok. Hacca gidebilmek için biri ile evlenmek gerekmez. Fakat illa gideceğim derse, dul kadın, boşanma hakkı kendi elinde olmak suretiyle nikah yapabilir, muvakkat nikah değil. Düzgüsel nikah yapabilir. Erişince kocasını boşayabilir. Boşamak suretiyle nikah olmaz. Düzgüsel nikah yapılır, hacdan erişince boşanır yada boşanmaz onun bileceği iş.

Sual: Dul bir bayan, amcası yada dayısı ile nikahlanıp hacca gidebilir mi?
CEVAP
Amcası, dayısı onun sonsuz mahrem akrabasıdır, babası gibidir. Birlikte gidebilirler. Amca ile dayı ile evlenilmez. Evlenen kâfir olur.

Sual: Annem, hacca gidince, kalabalıktan dolayı, haram işlememek için tavaf yapamazsa, orada beni vekil edebilir mi?
CEVAP
Vekil edemez. Haram işleyerek de tavaf yapmaz. Bir yolunu bulmalıdır. Bulamazsa ben hac etmeden ölürsem yerime vekil gönderin diye vasiyet eder.

Sual: Yaşlı hanım, yaşlı ve salih erkekle umreye de gidebilir mi?
CEVAP
Sefere gider, umreye gidemez.

Sual: Hacda haram işlemeden haccedemiyen hanım, ne yapar?
CEVAP
Haram işlemeden hac halletmeye çalışır. Haram işlemeden hac yapamazsa, vasiyet etmelidir. Şu şekilde vasiyet yapabilir:
(Ölene kadar hacca gidemezsem, yerime vekil gönderin.) [Ukud-üd-dürriyye]

Sual: Hanımın nisabın üstünde bileziği var. Hacca gitmesi farz mıdır?
CEVAP
Parası olmak kâfi değildir. Hacca götürüp getirecek mahreminin bulunması da şarttır.

Sual: Hanımefendiler ihrama girdikleri elbiseyi, ihramdan çıkıncaya kadar çıkarmamaları mı gerekiyor, örnek olarak otelde iken başları açık durabilirler mi?
CEVAP
Durabilirler.

Sual: Belirli hâli yüzünden ziyaret tavafını yapamayan hanım ne yapar?
CEVAP
Temizlendikten sonrasında yapar.

Sual: Hayzlı yada nifaslı hanım tavafı, sa’yi temizlenince, ömrünün sonuna kadar senenin herhangi bir ayında yapabilir mi?
CEVAP
Evet. Fakat geciktirmemelidir.

Sual: Hac yolcuğunda, bayanların adamların yanında abdest almaları uygun mudur?
CEVAP
Harama ehemmiyet vermemek fazlaca tehlikelidir. Başkasının yanında, avret yerini açmadan su ile istinca yapamayan kimse, pislik fazla olsa bile, su ile istincadan vaz geçer. Avret yerini açmaz. Namazı öyleki kılar. Açarsa, haram işlediği için fâsık olur.

Tenha bir yer bulununca su ile istinca yapar ve namazını iade eder. Gusledecek kimse de tenha yer bulamazsa, teyemmüm eder. Şu sebeple bir emri yapmak, bir haram işlemesine sebep olursa, haram işlememek için, o komut terk edilir, yapılmaz. (Redd-ül Muhtar)

Sual: Dul bir kadının mahremleri yoksa hacca mahremsiz gidebilir deniyor. Bir de hacda tavaf ederken kalabalıktan sıkışma oluyor, hanım adam birbirine dokunsa da, yoksulluk olduğundan haram olmaz deniyor. Ek olarak hacda hanım yabancı adamların yanında kollarını açarak abdest alabilir, necaset var ise temizleyebilir, hacda günah olmaz diyorlar. Bunlar doğru mudur?
CEVAP
Asla biri doğru değildir. Şu sebeple haramdan kaçmak, farzı yapmaktan ilkin gelir. Bir hadis-i şerifte, (Oldukca azca bir günahtan kaçınmak, tüm cin ve insanların [nâfile] ibadetleri toplamından daha iyidir) buyuruluyor. Her günah, Allahü teâlâya isyan olduğundan, büyüktür; fakat bazısı, bazısına bakılırsa ufak görünür. Bir ufak günahı yapmamak tüm cihanın nafile ibadetlerinden daha sevabdır, bu sebeple nafile yakarma yapmak farz değildir. Günahlardan kaçınmaksa farzdır. (Rıyad-un-nasıhin) Haramdan kaçmanın sevabı, farzları yapmanın sevabından daha fazladır. Haram işleyerek farz yapılmaz. Farz ile haram bir araya erişince, kısaca farzı işlerken haram işlemek mecburiyeti olunca, haram işlememek için farz tehir edilir.

Sual: Kadın bir yazar, (Mahrem adam akrabası olmadan hanım niye hacca gidemez ki? Âdetli iken niçin harem-i şerife giremez ve tavaf edemez ki? Mevlüt efendi, mazeretli kadının Kâbe’yi tavaf edemeyeceğini söylüyor. Tanrı tavaf hakkını yalnız adama verecek kadar adaletsiz midir? Diyelim ki hanım, hac esnasında regl oldu, ertesi yıl gidince gene regl oldu, ne olacak?) diyor. (Dinin emrini bildirenlerin hepsinin psikologa ihtiyacı var) diyor. Buna iyi mi yanıt vermeli?
CEVAP
Ilkin günlük işlerden örnek verelim:
Türkiye’de oy kullanma yaşı 18’dir. Milletvekili seçilme yaşı 18’dir. Şimdi 17 yaşındaki bir gencin, (18 yaşındaki gençler, oy kullanıyorlar da, ben niçin oy kullanamıyorum. Ben niye milletvekili talibi olamıyorum. Bu ne adaletsizlik) demeye hakkı var mıdır? Bir avukatın, (Bana niçin doktorluk yaptırmıyorlar) demesi, bir doktorun da, (Bana niçin avukatlık yaptırmıyorlar. Bu şekilde hakkaniyet olmaz) demesi düzgüsel midir? Aslolan bu şekilde diyenler psikologluk değil midir? Birçok ülke, pasaportu olmayan kimseyi, geri çeviriyor, ülkesine koymuyor. Pasaportsuz birinin, (Hepimiz gidiyor, beni niye koymuyorlar? Bu ne adaletsizlik) demesi normal olarak yanlıştır.

Dinin sahibi de Allahü teâlâdır. Kuralları koyan Odur. Kur’an-ı kerimi gönderen Odur. Kur’an-ı kerimi hadis-i şerifleriyle açıklayan Onun Peygamberidir.
En büyük Peygamberi Muhammed aleyhisselam buyuruyor ki:
(Allahü teâlâya ve ahiret gününe inanan bir kadının, yanında babası yada oğlu yada kocası yada adam kardeşi yada bir mahremi olmadan üç günlük ve daha çok bir yola gitmesi helal olmaz.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Buhari hazretleri bildirmektedir.]

(Kocası yada mahremi olmayan müslüman bir kadının, hacca gitmesi helal olmaz.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Taberani hazretleri bildirmektedir.]

(Hanım, yanında bir mahremi [nikah düşmeyen erkek akrabası] olmadan hacca gidemez.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Bezzar hazretleri bildirmektedir.]

Kadın yazar bu tarz şeyleri bilmeyebilir. Bilmediği de meydandadır. Bilmediği mevzuları ele alıp da, bilenlerin yanında komik duruma düşmesi akıl kârı mıdır? Regl olan bir kadının namaz kılmaması, oruç tutmaması ve tavaf yapmaması Mevlüt efendinin düşüncesi değildir. Kadının belirli özürlü iken Harem-i şerife girememesi de, şu yada bu yazarın fikri değildir. Bunlar Tanrı’ın bildirdiği hükümdür. Bu tarz şeyleri kimse değiştiremez. Pasaportsuz yabancı bir ülkeye gidilemediği şeklinde, temiz, abdestli olmayan da Harem-i şerife giremez.

Bu mevzuda Tanrı’ın sevgili Peygamberi buyuruyor ki:
(Hayzlı [regl, âdetli olan] hanım namaz kılamaz.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Ebu Davud hazretleri bildirmektedir.]

(Kâbe’yi tavaf etmek, namaz kılmak gibidir. Namaz kılarken abdestli olmak gerektiği şeklinde, Kâbe’yi tavaf ederken de abdestli olmak gerekir.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Tirmizi hazretleri bildirmektedir.]

(Cünüp ile hayzlı yada nifaslı hanıma mescide, camiye, harem-i şerife girmek helal olmaz.)
[Bu hadis-i şerifi, büyük hadis âlimlerinden imam-ı Muhammed ibni Mace hazretleri bildirmektedir.]

Hanım, tavaf ederken regl olursa, en fazla on gün bekler. Temizlenince tavaf eder. Ertesi yıl gelmesine gerek kalmamıştır. Telbiye esnasında sesini yükseltmemesi de gene dinimizin emridir.

Şafii’de mahremsiz hac
Sual: Şafii mezhebinde, hanımefendiler, mahremsiz nafile hacca ve sefere gidemez mi?
CEVAP
Evet, gidemezler. Bir tek farz olan hacca, hanımlarla beraber gidebilirler; fakat Hanefiler Şafii’yi yansılamak ederek gidemez.

Hanım ve hac
Sual: Bir adam, yanında mahremi yoksa, karısının hacca gitmesine engel olabilir mi?
CEVAP
Evet, yanında mahremi olmadan gidiyorsa engel olabilir, mahremi var ise engel olması imkansız. Hanım, kocasını dinlemeyip mahremsiz giderse, günah işlemiş olursa da, haccı tahrimen mekruh olarak caiz olur. (İbni Abidin)

Kadının yanında kocası yada mahremi olmadan seferi uzaklıktaki bir yerden hacca gitmesi tahrimen mekruhtur. Bir kavle bakılırsa de asla caiz değildir. (Kuduri – Mec. Zühdiye)

Adam, karısının yanında mahremi olsa da, umreye gitmesine engel olabilir.

Hacca gitmek için evlenmek
Sual: Hacca gidip gelecek kadar parası olup da, mahremi olmayan kadının, kendisini hacca götürsün diye, bir erkekle evlenmesi gerekir mi?
CEVAP
Bu hususta İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:
Evlenmekle kadının maksadı hâsıl olmaz. Evlenince adam karısını hacca götürmeyebilir. Genel anlamda kocası hanıma uymaz, böylece hanım zarar görebilir. Bu bakımdan hacca gidebilmek için bir erkekle evlenmek gerekmez. (Redd-ül-muhtar)

Sual: Yanında adam mahremi olmayan bir kadının hacca gitmesi dinimiz açısından uygun mudur?
Yanıt: Yanında adam mahremi olmayan hanım hacca gidemez. Giderse, haccı kabul olur ise de, haramdır. Mahremi ile gidince de, otelde, tavafta, sa’yde ve taş atarken, erkekler arasına karışması haramdır ve haccın sevabını giderdiği şeklinde, büyük günaha girer. Sonsuz mahrem erkeği bulunmayan hanım, ihtiyarlayınca, göremez olunca yada iyi olmayacak bir hastalığa yakalanınca yerine vekil gönderir. Daha ilkin göndermez.