Vekaleten Hac

Sual: Ölü için vekâleten hac iyi mi yapılır?
CEVAP
Vekilin ihrama girerken emreden kimse için kalb ile niyet etmesi şarttır. Hac borcu olanın, öldükten sonrasında kendi için hac meydana getirecek vekilin adını bildirerek, vasi olana emretmesi gerekir. Ölü yada ölünün vasi yapmış olduğu yabancı kimse, vârislerden birini, öteki vârisler izin vermedikçe, vekil yapması imkansız. Bir kimse izin vermeden, başkasını bunun yerine hacca gönderemez. Yalnız vâris, ölen akrabası vasiyet etmemiş, doğrusu hac parası ayırmamışsa, kendine miras kalan parayla, onun yerine hacca gidebilir yada başkasını gönderebilir. Böylece ana babasını hac borcundan kurtarmış olur.

İstanbul’daki bir kimsenin babası Erzurum’da sakinken ölse, babası vasiyet etmediyse, babası için birini vekil gönderirse, Erzurum’dan göndermesi farzdır. Başka yerden göndermesi Hanefi’de caiz değildir. Şafii mezhebinde Mikât dışındaki her yerden göndermesi caizdir. Hatta hacca giden birine para vererek, Mekke-i Mükerreme de bir vekil bulup, babası için, buna Mikâttan hac yaptırtması Şafii’de caizdir. Hanefi olanlar, paraları azca ise, Şafii mezhebini öykünmek ederek, vasiyet etmemiş ana ve baba ve yakınları için Mekke’de vekil tutabilirler. Fakat, parayı verirken, Şafii mezhebini öykünmek ediyorum diye niyet etmesi lazımdır. Mahrem erkeği bulunmayan hanım, ihtiyarlayınca yada iyi olmayacak bir hastalığa yakalanınca, yerine vekil gönderir. Daha ilkin göndermez.

Sual: Varlıklı dul bir kadının hacca götürecek adam mahremi bulunmazsa, hac kendinden sakıt olur mu?
CEVAP
Hacca götürecek mahremi yoksa vefatından sonrasında vekil gönderilmesi için vasiyet eder.

Sual: Hac yapmamış kimselerin ve hanımefendilerin, başkalarının vekili olarak hacca gitmeleri caiz midir?
CEVAP
Hanefi’de caiz, Şafii’de caiz değildir. (S. Ebediyye)

Sual: Ölen yabancı birinin yada yakınlarının yerine vekâleten hacca gitmek caiz midir?
CEVAP
Bir kimse izin vermeden, başkasının, bunun yerine hacca gönderilmesi caiz değildir. Yalnız vâris, ölen akrabası, vasiyet etmemiş, doğrusu hac parası ayırmamışsa, kendine miras kalan parayla, onun yerine hacca gidebilir yada başkasını gönderebilir. Böylece ana babasını hac borcundan kurtarmış olur. Onları borçtan kurtarması, kendine on hac sevabı kazandırır. (S. Ebediyye)

Vekil mürted olsa
Sual: Hacca vekâleten gönderdiğimiz kimse, sonraki seneler mürted olsa, tekrardan Müslüman birini göndermek gerekir mi?
CEVAP
Hayır.

Hac için vekil
Sual: Annem yaşlı ve rahatsızdır. Hac etmek için birini yerine vekil olarak gönderebilir mi?
CEVAP
Annenizin iyileşme ihtimali yoksa, yerine vekil gönderebilir. Bu sebeple S. Ebediyye kitabında, (Hayatta iken, sadece sürekli özrü olan kimsenin emri ve malı ile yerine başkası hac yapabilir) deniyor.