Sual: Regaib kandili ne zamandır? Bu geceye mahsus namaz var mı?
CEVAP
Recebin ilk cuma gecesine Regaib gecesi denir. Perşembeyi cumaya bağlayan gece, Regaib gecesidir. Her cuma gecesi de kıymetlidir. Bu iki kıymetli gece bir araya ulaşınca, daha kıymetli oluyor. Allahü teâlâ bu gecede müminlere ihsanlar, ikramlar yapar. Bu geceye saygı edenleri affeder. Bu gece meydana getirilen yakarış red olmaz ve namaz, oruç, sadaka şeklinde ibadetlere, sayısız sevablar verilir.
Bu gece, Peygamber efendimizin babasının evlendirilmiş olduğu gece değildir. Bu şekilde söylemek yanlıştır. Resulullahın dokuz aydan ilkin dünyayı teşrif etmiş bulunduğunu bildirmek olur ki, bu da, noksanlık ve kusurdur. Her bakımdan, her insanoğlunun üstünde ve her bakımdan kusursuz olduğu şeklinde, Âmine validemizi nurlandırdığı vakit da, noksan ve kusurlu değildi. Bu dönemin noksan olması, tıp ilminde kusur sayılmaktadır.
Bu geceye mahsus bir namaz yoktur. Regaib gecesini ibadetle geçirmeli, kazası olan kaza namazı kılmalı! Kazası olmayan da nafile namaz kılar. Ek olarak Kur’an-ı kerim okumalı, tesbih çekip, tevbe istigfar etmeli. Kutsal gecelerde ve daima, ilim öğrenmek oldukça faziletlidir. İlmihal detayları en kıymetli ilimdir. Perşembe günü oruç tutup gecesini de ihya etmek oldukça sevabdır. Receb ayında oruç tutmak faziletlidir. Perşembe günü oruç tutup cuma gecesini de ihya etmek oldukça sevabdır. Perşembeyle beraber, Cuma günü de oruç tutmak daha iyidir. Birkaç hadis-i şerif:
(Receb ayında oldukça istigfar edin, zira Allahü teâlânın, Receb ayının her vaktinde Cehennemden azat etmiş olduğu kulları vardır. Ek olarak Cennette o şekilde köşkler vardır ki, sadece Receb ayında oruç tutanlar girer.) [Deylemî]
Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder.) [Gunye]
(Receb-i şerifin bigün başlangıcında, bigün ortasında ve bigün de sonunda oruç tutana, Recebin hepsini tutmuş şeklinde sevap verilir.) [Miftah-ül-cenne]
(Ramazan ayı haricinde Tanrı rızası için bigün oruç tutan, iyi bir yarış atının bir asırda alacağı mesafe kadar Cehennemden uzaklaşır.) [Ebu Ya’la]
(Regaib gecesi, Şaban ayının 15. gecesi, cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı gecesi meydana getirilen dualar kabul olur.) [İbni Asakir]
(Receb büyük bir aydır. Allahü teâlâ bu ayda hasenatı kat kat eder. Receb ayında bigün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş şeklinde sevaba kavuşur. 7 gün oruç tutana, Cehennem kapıları kapanır. 8 gün oruç tutana Cennetin 8 kapısı açılır. On gün oruç tutana, Allahü teâlâ istediğini verir. 15 gün oruç tutana, bir münadi, “Geçmiş günahların affoldu” der. Receb ayında Allahü teâlâ Nuh aleyhisselamı gemiye bindirdi ve o da, Receb ayını oruçlu geçirdi. Yanındakilere de oruç tutmalarını emretti.) [Taberani]
(Receb ayında, takva suretiyle bigün oruç tutana, oruç tutulan günler dile gelip “Ya Rabbi onu mağfiret et” derler.) [Ebu Muhammed]
(Receb ayının ilk Cuma gecesini [Regaib gecesini] ihya edene, mezar azabı yapılmaz. Duaları kabul edilir. Yalnız, yedi kimsenin duası kabul olmaz: Faizci, Müslümanları aşağı gören, ana babasına eziyet eden, Müslüman olan ve dinin emirlerine uyan kocasını dinlemeyen hanım, çalgıcı, livata ve zina eden, beş zaman namazı kılmayan.) [S. Ebediyye] [Bunlar, bu günahlardan vaz geçmedikçe, tevbe etmedikçe, duaları kabul olmaz.]
Receb ayında edilen dualar kabul edilir, hatalar affedilir. Günah işleyenin cezası da kat kat olur.
Hazret-i Hüseyin (radıyallahü anh) anlatır:
“Kâbe’yi tavaf ederken yanık sesle Allahü teâlâya yakarış eden bir kimsenin sesini işittik. Babam bunu çağırmamı emretti. Güzel yüzlü temiz bir kimseydi. Sadece sağ tarafı nüzul olmuş, kurumuş, hareketsiz idi. Ona dedim ki:
− Sen kimsin, vaziyetin ne bu şekilde?
− Menâzil bin Lâhık… Ben çalgı çalmakla, şarkı söylemekle şöhret salmış, Arabistan’ın artisti denilen meşhur bir kimseydim. Hep nefsin arzuları ardında koştum. Recep ve Şaban aylarında bile bu günahlara devam ederdim. Salih babam, beni bu günahlardan kurtarmaya çalıştı. Bana, (Allahü teâlânın azabı şiddetlidir, aniden kahredebilir. Fena arkadaşlardan vazgeç, bu fena işleri bırak! Melekler ve bu aylar senden yakınma ediyorlar) dedi. Nasihate asla tahammülüm yoktu. Babamın üstüne yürüyüp, döverek susturdum. Kederli ve kırık kalble, (Bu aylarda oruç meblağ, geceleri yakarma ederim. Beytullaha gidip şerrinden korunmak için Allahü teâlâdan yardım dilerim) dedi.
Yedi gün oruç tutup Kâbe’ye giderek, (Ey Rabbim, mazlumların âhını yerde bırakmazsın. Bu ayda, bu kutsal yerlerde meydana getirilen duaları reddetmezsin. Hakkımı oğlumdan al, onu nüzul et) diye yakarış etti. Hemen hemen duası bitmeden sağ tarafım nüzul oldu. Bunu görenler, (Baba bedduasına uğramış şahıs) derler.
− Baban bu haline ne dedi?
− Babamdan af ve özür diledim. Onun da babalık şefkati galip gelmiş olarak beni bağışladı. Ah etme etmiş olduğu yerde, bu sefer şifa bulmam için hayır yakarış etmek suretiyle deve ile Beytullaha gelirken, devenin ürkmesi ile babam düşüp öldü. Şimdi çaresizim.
Babam Hazret-i Ali, bu gence yakarış etti. Recebde yapmış olduğu bu yakarış bereketiyle Allahü teâlâ ona şifa kayra eyledi.”
Regaib gecesi, kandili
Sual: Regaib gecesinin, kandilinin zamanı ve bu gecenin kıymeti, önemi nedir, iyi mi ihya etmelidir?
Yanıt: Regaib gecesi, Receb ayının ilk cuma gecesidir, oldukça kıymetlidir. Fakat, Resulullah Efendimizin babasının evlendirilmiş olduğu gece değildir. Şundan dolayı Peygamber Efendimizin babası hazret-i Abdullah’ın evlendirilmiş olduğu yıl, ayların yeri değişikti. Receb ayı, Cemâzil-âhır ayının yerinde, kısaca bir ay ileride idi. Nûr-i Nübüvvetin, hazret-i Âmine validemize intikali, şimdiki Cemâzil-âhır ayındadır, Regaib gecesinde değildir.
Receb ayının ilk cuma gecesine Regaib gecesi denir. Receb ayının her gecesi kıymetlidir. Her cuma gecesi de kıymetlidir. Bu iki kıymetli gece bir araya ulaşınca, daha da kıymetli olmaktadır. Allahü teâlâ, bu gecede, mümin kullarına, ihsanlar, ikramlar yapar. Bu gece meydana getirilen yakarış reddolmaz ve namaz, oruç, sadaka şeklinde ibadetlere, kat kat sevap verilir. Bu geceye saygı edenleri affeyler.
Receb ayının ilk cuma kısaca Regaib gecesini ihya edene, saygı gösterene, Allahü teâlâ mezar azabı yapmaz, dualarını kabul eder.
Cuma, Arefe, Bayram, Kadir, Berat, Mirac, Aşûre, Mevlid ve Regaib gecelerinde tapınmak oldukça sevaptır. İmâm-ı Nevevî hazretleri, Ezkâr kitabında buyuruyor ki:
“Gecenin oniki kısmından bir kısmını kısaca bir saat kadar ihya etmek, Kur’ân-ı kerim okumak, namaz kılmak, yakarış etmek, tüm geceyi ihya etmek olur. Yaz ve kış geceleri için hep böyledir.” Fıkıh kitaplarında saat demek, bir miktar vakit anlamına gelir.
Regaib namazı, Recebin ilk cuma gecesi kılınan nafile namazdır. Hicretin dörtyüzsekseninci senesinde meydana çıkmıştır. Birçok âlim, bunun çirkin bidat bulunduğunu yazmaktadır. Fazlaca kimsenin kılmasına aldanmamalı, sünnet sanmamalıdır. Regaib, Berat ve Kadir gecelerinde kılınan nafile namazları, cemaatle kılmak mekruhtur.
Regaib gecesine değişik anlam vermek
Sual: Peygamber Efendimizin anne, babasının evlendirilmiş olduğu geceye Regaib gecesi diyenler var. Bu şekilde bir şeyin aslı var mıdır?
Yanıt: Türkiye’de ve birçok İslâm memleketlerinde, bir asırdan beri, Peygamber Efendimizin babası hazret-i Abdullah’ın evlendirilmiş olduğu geceye, Regaib kandili adını veriyorlar. Regaib gecesine bu şekilde mana vermek doğru değildir. Resulullah Efendimizin dokuz aydan ilkin dünyayı teşrif etmiş bulunduğunu bildirmek olur ki, bu da, noksanlık ve kusurdur. Her bakımdan, her insanoğlunun üstünde ve her bakımdan kusursuz olduğu şeklinde, hazret-i Âmine validemizi nurlandırdığı vakit da, noksan ve kusurlu değildi. Bu dönemin noksan olması, tıp ilminde ayıp ve kusur sayılmaktadır.
Peygamber Efendimizin babası hazret-i Abdullah’ın evlendirilmiş olduğu yıl, ayların yeri değişik idi. Receb ayı, Cemâzil-âhır ayının yerinde idi. Doğrusu bir ay ileride idi. O hâlde, nûr-i Nübüvvetin, hazret-i Âmine validemize intikali, şimdiki Cemâzil-âhır ayındadır, Regaib gecesinde değildir.
Sual: Bazı kimseler, Regaib gecesi şeklinde kutsal gecelerde cemaatle toplu namaz kılıyorlar. Bu şekilde yapmanın dinimizdeki yeri nedir?
Yanıt: Regaib, Berat ve Kadir namazlarını cemaatle kılmak mekruhtur. Regaib namazı, Recebin ilk Cuma gecesi kılınan nafile namazdır. Hicretin dörtyüzsekseninci senesinde meydana çıkmıştır. Birçok âlimler, bunun çirkin bidat bulunduğunu yazıyor. Fazlaca kimsenin kılmasına aldanmamalı, sünnet sanmamalıdır. İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Berat ve Regaib geceleri, camilerde toplanarak cemaatle namaz kılan yüzlerle şahıs, bu toplantılarla sevap kazandıklarını sanıyorlar ise de, bunlar fıkıh âlimlerinin söz birliği ile mekruh dedikleri işi işlemektedirler. Mekruhu iyi bilmek ise, büyük cinayetlerdendir. Şundan dolayı, haramı mubah bilmek, sövgü olur. Mekruhu mubah bilmek, ondan bir basamak aşağıdır. Bu işin çirkinliğini iyi anlamalıdır.
Nafile ibadetleri gizli saklı yapmak lazımdır. Böylece, riya ve gösteriş tehlikesi olmaz. Cemaat ile kılmak bu şekilde değildir. Farzları açıkça yapmak, her insana göstermek lazımdır. Şundan dolayı farzlarda gösteriş lekesi olmaz. Bu tarz şeyleri cemaat ile kılmak, bunun için uygundur. Bundan başka, cemaatin oldukça olması, fitne uyandırır. Hadîs-i şerifte; (Fitne uykudadır. Bunu uyandırana, Tanrı nalet eylesin!) buyuruldu.”