Kadir gecesi

Sual: Kadir Gecesi’nin önemi nedir?
CEVAP
Ramazan-ı şerif ayı içinde bulunan en kıymetli gecedir. Bazı âlimlere bakılırsa Mevlid gecesinden sonrasında en kıymetli gecedir. Kadir Gecesi, bu ümmete mahsustur. Başka peygamberlere bu şekilde faziletli bir gece verilmemiştir. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ, Kadir Gecesi’ni ümmetime armağan etti, başka ümmete vermedi.) [Deylemî]

Resulullah’a “sallallahü aleyhi ve sellem”, kendisinden önceki insanların ömürlerinin ne kadar olduğu bildirilince, kendi ümmetinin ömürlerini kısa buldu. Uzun ömürlü olan diğerlerinin işledikleri salih amelleri işleyemezler diye düşününce, Allahü teâlâ ona bin aydan hayırlı olan Kadir Gecesi’ni kayra etti. Allahü teâlâ, (Kadir Gecesi senin ve ümmetinindir) buyurup Habibini ferahlandırdı. (İ. Malik)

Resulullah efendimiz, (Benî İsrail peygamberlerinden 80 yıl hep yakarma eden oldu) buyurunca, Eshab-ı kiram şaşkınlık etti. Cebrail aleyhisselam gelip, (Yâ Resulallah, ümmetin o peygamberlerin, [diğer işlerin dışında] 80 yıl hep yakarma etmesine şaşıyorlar. Tanrı sana ondan iyisini verdi) diyerek, (Kadir Gecesi, bin aydan hayırlıdır) mealindeki âyeti okudu. (Rıyad-ün-nasıhin)

Baliğ olarak 50 yıl yaşayan kimse, 50 tane Kadir gecesi geçirir. Bir gece, 80 yıl değerinde olunca, 50×80=4000 yıl eder. 4 bin yıl yakarma etmiş şeklinde sevaba kavuşur. Kadir gecesi hakkında hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Dört gecenin gündüzü de gecesi şeklinde faziletlidir. Allahü teâlâ, o günlerde yakarış edenin isteğini geri çevirmez, onları mağfiret eder ve onlar bu günlerde bolca ihsana nail olurlar. Bunlar, Kadir gecesi, Arefe gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi ve günleri.) [Deylemi]

(Sevabını Tanrı’tan umarak, Kadir Gecesi’ni ihya edenin geçmiş günahları affolur.) [Buhârî]

(Kadir Gecesi’nde, bir kere Kadir suresini okumak, başka zamanda Kur’an-ı kerimi hatim etmekten daha sevabdır. Kadir Gecesi’nde bir Sübhanallah, bir Elhamdülillah, bir La ilahe illallah söylemek 700 bin tesbih, tahmid ve tehlilden kıymetlidir. Bu gece koyun sağımı müddeti kadar [az bir zaman] namaz kılmak, tapınmak, bir ay tüm geceleri sabaha kadar yakarma etmekten daha kıymetlidir.) [Tefsir-i Mugni]

(Kadir gecesi üç kere “La ilahe illallah” söyleyen müslümanın, birincisinde tüm günahları bağışlanır. İkincisinde Cehennemden kurtulur, üçüncüsünde Cennete girer.) [Tefsir-i Mugni]

Resulullah, Kadir Gecesi’nde, (Allahümme inneke afüvvün kerîmün tühıbbül afve fa’fü annî) duasını okurdu. (Ya Rabbi, sen affedicisin, kerîmsin, affı seversin, beni de affeyle) anlama gelir.

Ramazan ayının 27. gecesi
Sual: Kadir gecesinin 27. gece olduğu kati midir?
CEVAP
Hayır, kati değildir. Kadir gecesi Ramazan ayı içindedir. Kadir gecesinin hangi gece olduğu, kati olarak belli değildir. Âlimlerimiz, (Allahü teâlâ, rızasını taatte, gazabını günahlarda, orta namazı beş zaman namazda, evliyasını halk içinde, Kadir gecesini Ramazan ayı içinde gizlemiştir) buyuruyorlar.

O halde Allahü teâlânın rızasına kavuşmak için, hiçbir iyiliği minik görmemeli! Gazabı günahlar içinde saklı olduğundan, hiçbir günahı minik görmemeli; orta namazı kaçırmamak için, beş zaman namazı vaktinde kılmalı; evliya halk içinde gizli saklı olduğundan her insana iyi işlem etmeli. Her geleni Hızır, her geceyi Kadir bilmelidir.

Ramazan-ı şerif ayının 27. gecesini ihya etmek fazlaca sevabdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Kadir gecesini ramazanın son on gününde arayın!) [Müslim]

(Kadir gecesini, ramazanın son on gününün 21, 23, 25, 27 ve 29 şeklinde tek gecelerinde yada ramazanın son gecesinde arayın! Sevabını umarak Kadir gecesini ibadetle geçirenin günahları affolur.) [İ. Ahmed]

(Kadir gecesi ramazanın 27. gecesidir.) [Ebu Davud]

İmam-ı a’zam hazretleri, Kadir gecesinin, ramazanın 27. gecesine fazlaca isabet ettiğini bildirmiştir. (Kadir gecesine rastlamış olan bir geceyi ihya eden, Kadir gecesini ihya etmiş şeklinde sevab kazanır) hadis-i şerifini düşünerek, sık sık vaki olan 27. gece ihya edilirse, o gece Kadir gecesi olmasa bile, büyük sevaba kavuşulur. Kadir gecesini soran bir zata, Peygamber efendimiz, (Bu yıl Kadir gecesi ramazanın ilk gecesiydi, geçti. 27. geceyi ihya et! Ramazanın 27. gecesini ihya edene, vücudundaki kıllar sayısınca, hac, umre, şehit ve gazi sevabı verilir) buyurdu. Başka birine de, (Bu yıl Kadir gecesi geçti, fakat Ramazanın 27. gecesini ihya et! Kadir gecesi sevabına kavuşursun. Şefaatten nasipsiz kalmazsın) buyurdu. Hazret-i Âişe validemize de, (13. geceydi, geçti. Kadir gecesini kaçırdıysan, 27. geceye kavuşursun. O geceyi ihya edersen, ahiret yolculuğu için, azık olarak, o geceki yakarma sana yeter) buyurdu. Hazret-i Âişe validemiz de, (Resulullah, ramazanın son on gününde fazlaca yakarma ederdi) buyuruyor. [V. Necat]

Kutsal vakitlerde, günahlardan titizlikle uzak durmalı, taatları, ibadetleri ve her çeşit hayratı artırmalıdır. Zira Allahü teâlâ, tarafınca sevilen kimse, faziletli vakitlerde faziletli amellerle meşgul olur. Buğzettiği kul ise; faziletli vakitlerde fena işlerle meşgul olur. Fena işlerle meşgul olanın bu hareketi azabının daha şiddetli olmasına ve Allahü teâlânın, ona daha fazlaca buğzetmesine sebep olur. Bundan dolayı o, bu şekilde yapmakla vaktin bereketinden yoksun kalmış ve onun saygı ve şerefini çiğnemiş olur.

Bu geceyi ihya için ilim öğrenmeli, örnek olarak ilmihal okumalı, kaza namazı kılmalı, Kur’an-ı kerim okumalı, yakarış, tevbe etmeli, sadaka vermeli, Müslümanları sevindirmeli, bunların sevaplarını ölü diri tüm müminlere göndermeli! Kadir gecesini ihya edenin, Ramazan orucunu tutanın, haccı kabul olanın, tüm günahları affolursa da, namaz, oruç ve kul borçları ödenmiş olmaz. Bu tarz şeyleri kaza ederek, ödeyerek borçtan kurtulmak gerekir.

Bin aydan faziletli, ne kadar kadri yüce!
Sayısız günahkâr kul, affa uğrar bu gece.

Sual: Kadir gecesinde bir günlük kaza namazı kılanın bin aylık kaza namazı borcunun ödeneceği söyleniyor. Asla namaz kılmayıp bir tek Ramazanda her gece bir günlük kaza kılan Kadir gecesini bulur. Bin aylık [83 yıllık] namaz borcu ödenmiş olur mu?
CEVAP
Mirac gecesinde yüz rekat nafile namaz kılanın tüm namaz borçlarının ödeneceği de söylendi. Saygın kitaplardan nakledilmezse, bu şekilde büyük hatalara düşülür. Hadis-i şerifte de buyuruldu ki:
(Kabul olan hac, geçmiş günahları yok eder.) [Beyheki]

Kadir gecesini ihya edenin, Ramazan orucunu tutanın, haccı kabul olanın, tüm günahları affolursa da, namaz, oruç ve kul borçları ödenmiş olmaz. Bu tarz şeyleri kaza ederek, ödeyerek borçtan kurtulmak lazımdır. (Hadika)

Günahların affolması için Ehl-i sünnet itikadına haiz olmak, bid’at işlememek lazımdır. Bu geceyi ihya için kaza namazı kılmalı, Kur’an-ı kerim okumalı, yakarış, tevbe etmeli, sadaka vermeli, müslümanları sevindirmeli, bunların sevaplarını ölü diri tüm müslümanlara göndermelidir!

Sual: Kadir gecesinin alametleri nedir? Bilhassa Kadir gecesine rastlamak için Ramazanın gecelerini iyi mi değerlendirmeli?
CEVAP
Ramazanın her gecesini Kadir gecesi bilerek hareket edilirse Kadir gecesine rastlanmış olur. Her gün minimum şunlar yapılmalı:
1- Gece herhangi bir namaz kılarken zamm-ı sure olarak yada namaz haricinde Kadir sûresini okumalı.
2- Şu duayı okumalı: (Allahümme inneke afüvvün kerîmün tühıbbül afve fa’fü annî.)
3- Birkaç sayfa Kur’an-ı kerim okumalı.
4- İlmihalden birkaç sayfa okumalı.
5- Azca da olsa İslâmiyet’i doğru yürüyerek kuruluşlara yardım yapmalı yada sadaka vermeli.
6- Gece seher vakti, iki rekât namaz kılıp, silsile-i aliyyeyi okuyarak, o âlimlerin hürmetine yakarış etmeli.
7- Gündüzü de gecesi şeklinde kıymetli olduğundan gündüzleri de değerlendirmelidir.

Kadir gecesin alametleri
Kadir gecesi, açık ve sakin olur, ne sıcak, ne de soğuk olur. Ertesi sabah güneş, kızıl olup, şuasız doğar. Kadir Gecesinde köpek sesi duyulmaz diyen âlimler de olmuştur. Ubeyd bin Ömer hazretleri anlatır: Kadir gecesi denizde idim, denizin suyunu içtim, tuzlu değildi, tatlı ve hoş idi.
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Kadir gecesi açık ve mülayim olur. Soğuk ve sıcak değildir, sabahında da güneş zaif ve kızıl olarak doğar.) [Taberani]

(Kadir gecesi açık olur, sıcak ve soğuk değildir. Bulut yoktur. Yağmur ve rüzgar yoktur. O gecenin sabahının alameti güneşin şuasız doğmasıdır.) [Taberani]

(Kadir gecesi sabahı güneş şuasız olarak doğar. Yükselinceye kadar sanki büyük bir tabak gibidir.) [Müslim]

Sual: Kur’an-ı kerimin Kadir gecesinde inmiş olduğu Kadr suresinde bildiriliyor. Şimdi, bu gece niye her yıl aynı güne gelmiyor da Ramazan ayı içinde değişik günlere geliyor? Niye hep aynı gece olmuyor? Örneğin, Kur’an-ı kerimin indirilmeye başlanması, Ramazanın 26’sını 27’sine bağlayan gece vaki olduysa, Kadir gecesinin hep bu gece olması gerekmez mi? Bir de kameri aylar da bu şekilde. Ramazan yaza geldiği şeklinde kışa da gelebiliyor. Niye hep bununla beraber olmuyor da senenin tüm aylarını dolaşıyor?
CEVAP
Biri diğerinden değişik sualdir. Allahü teâlâ, kameri [gökteki ayı] tüm seneyi dolaşacak şekilde yaratmıştır. Kameri yıl 354 gündür. Şemsi yıla bakılırsa 10 yada 11 gün azdır. Bunun için her yıl kameri ay, 10 gün ilkin gelir. Böylece tüm senenin aylarını dolaşır. Allahü teâlâ bu şekilde istemiştir. Ramazan orucu, böylece senenin en uzun ve en kısa, en soğuk ve en sıcak günlerine geliyor.

İslamiyet, bir bölgeye değil, tüm dünyaya gelmiştir. Her coğrafyadaki, her mevsimdeki insanlara hitap eder. Sıcak ve soğuk ülkeler var. Gündüzleri yada geceleri kısa ve uzun bölgeler var. Hepsi için tek ve aynı tarih olsaydı müslümanların işi güç olurdu. Bunun şeklinde daha bir fazlaca hikmeti olabilir.

Allahü teâlâ, Kadir gecesini gizlemiş, doğrusu Ramazan ayının çeşitli günlerine koymaktadır. Bu yıl Ramazanın birine koyarsa diğeri yıl Ramazanın yedisine koyabilir, Kadir gecesi o gece olur. Öteki geceler şeklinde falanca ayın belli bir günü yapmamış, bu geceyi gizlemiştir. Bu gecenin aylarla ilgisi yok, gece ile ilgisi var. Kadir gecesi Ramazanın 27. gecesinde Kur’an-ı kerim inmiş ise, bu yıl de Kadir gecesi Ramazanın üçüne alınmış olabilir. Demek ki bu kutsal gece Ramazanın üçüne geldi. Ay mefhumundan sıyrılmak gerekir. Öteki geceler ayla ilgili, Kadir gecesi ayla ilgili değil, gece ile ilgilidir. Allahü teâlâ dileseydi her aya bir tane koyardı ve her ayda Kadir gecesi olabilirdi. Kur’an-ı kerimin indirilmiş olduğu bu geceyi de her ay kutlardık.

İlk kere Kur’an-ı kerimin nazil olduğu gecenin hususiyetini, faziletini ve bereketini Allahü teâlâ her yıl başka bir geceye veriyor. Şu demek oluyor ki her yıl değişik bir gecenin o kıymet ve fazileti taşımasını irade buyuruyor. Kur’an-ı kerimin nazil olduğu o kutsal gecenin her sene-i devriyesinde aynı gecenin o fazileti taşıması gerektirme etmiyor. Başka bir gece o fazileti taşıyabiliyor.

Kadir gecesi ne vakit?
Sual: İmam-ı Şa’rani hazretlerine bakılırsa Kadir gecesi hangi güne denk geliyor?
CEVAP
İmam-ı Şa’rani hazretleri, kendi keşfini bildirmiş ve (Ramazan, pazar günü başlarsa, Kadir gecesi 29. gecedir. Salı başlarsa 27. gece, perşembe başlarsa 25., cumartesi başlarsa 23., pazartesi başlarsa 21., çarşamba başlarsa 19., cuma başlarsa 17. gecedir) buyurmuştur.

Ebül Hasan Harkani hazretleri de buyuruyor ki: Büluğ çağımdan beri Kadir gecesini asla kaçırmadım. Ramazan ayının ilk günü pazar günü başladığında, Kadir gecesi 29. gece olurdu. Pazartesi günü başladığında, 21. gece olurdu. Salı günü başladığında, 27. gece, çarşamba günü başladığında, 19. gece, perşembe günü başladığında, 25. gece, cuma günü başladığında, 17. gece, cumartesi günü başladığında, 23. gece olurdu. (Mişkat-ül-envar, Şir’a-tül-İslam)

Görüldüğü şeklinde iki büyük âlim de, aynı şeyi keşifleriyle bildiriyorlar.

Kadir gecesini iyi mi ihya etmeli?
Kadir gecesi hakkında, hikmet ehli zatlar buyuruyor ki:
Kur’an-ı kerim Levh-i mahfuza, Berat gecesinde bir defada indi. Levh-i mahfuz 7. kat semada, Aden 6. kat semadadır. 1. kat semaya Kadir gecesi inmeye başladı. 20 yılda indi. İlk (İkra) âyeti ile 23 yıl sürdü. İlk âyet-i kerimeden sonrasında 3 yıl âyet gelmedi.

Bu gece tüm müminler affolur, yalnız şu beş derslik insan affolmaz:
1- Falcılar, kâhinler, yıldızname şeklinde kitaplara bakıp gelecekten haber verenler,
2- Büyü yapanlar ve yaptıranlar,
3- Ana-babaya âsi olanlar,
4- İçkiye devam edenler,
5- Zina edenler, namahrem hanımlarla düşüp kalkanlar.

Bunlardan, yalnız bu günahına tevbe edenler affolur.

Bir Ramazan-ı şerif daha geldi geçiyor. Kadir gecesi bir fırsattır, onu iyi değerlendirmeli. Hanefî mezhebinde bir geceyi ihyâ etmenin en iyi yolu, ilim öğrenmektir doğrusu ilmihali okumaktır. İkinci mühim husus da, bu gecede günah işlememektir.

Bir kimse Kadir gecesini ibadetle geçirirse kalbi ölmez ve o geceyi ihya edeni Allahü teâlâ affeder. Kadir gecesinde ve gündüzünde fazlaca yakarma etmeli, bundan dolayı gündüzünde meydana getirilen ibadete de gece yapılmış şeklinde sevab verilir. Bu gecenin, Ramazan-ı şerifte olduğu kesindir. Bunu Allahü teâlâ bu ayda saklamıştır ve her yıl değişmiş olur. Güçlü ihtimâl, 20’sinden sonradır. Saklamasından maksat da, bir tek o gece değil, tüm ay yakarma edilmesi içindir. Bu gece şöyleki yakarış etmeli:
Yâ Rabbî, sen bizi şeytan şerrinden, düşman şerrinden ve nefs-i emmaremiz şerrinden muhafaza eyle, evlerimize iyilik ver, helâl ve hayırlı rızklar kayra eyle. Hastalarımıza şifa, dertli olanlarımıza ilaç, borçlularımıza eda kayra eyle. Bizi Cuma gününün ve Kadir gecesinin şefaatine, bereketine nâil eyle. Cuma günü ve Kadir gecesi hürmetine günahlarımızı affet, Cennette de Cemalinle müşerref eyle, kusurlarımızı affet!

Resulullah efendimiz, Kadir Gecesi’nde, (Allahümme inneke afüvvün kerîmün tühıbbül afve fa’fü annî) duasını da fazlaca okurdu. (Yâ Rabbî, sen affedicisin, kerîmsin, affı seversin, beni de affet) anlama gelir. Bu gece Kadir suresi ve Kur’an-ı kerim de okumalı. (Kadir gecesine rastlamış olan bir geceyi ihya eden, Kadir gecesini ihya etmiş şeklinde sevab kazanır) hadis-i şerifini düşünerek, sık sık vaki olan 27. gece ihya edilirse, o gece Kadir gecesi olmasa bile, büyük sevaba kavuşulur.

Kadir gecesi
Sual: Kadir gecesi, niçin değerlidir, kıymetlidir, öteki gecelerden farkı, özelliği nedir?
Yanıt: Kıymetsiz, kıymeti olmayan bir şey, kıymetli bir kimsenin vermesi ile kıymetli olur. Kadir gecesi tüm geceler şeklinde bir gece olmasına karşın; Allahü teâlâ kıymet verdiği için; bin aydan daha kıymetli olmuştur. Nitekim Kadir sûresinde mealen;
(Biz Kur’ânı sana Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır) buyurulmaktadır.

Kur’ân-ı kerim, Ramazanda indi. Kadir gecesi, bu aydadır. Kur’ân-ı kerimde tüm üstünlükler bulunmaktadır. Bu ayda da, o üstünlüklerden hasıl olan tüm iyilikler bulunmaktadır. Bu bağlılıktan dolayı, Kur’ân-ı kerim bu ayda nazil oldu. Bekara sûresinin 185. âyetinde mealen;
(Kur’ân-ı kerim, Ramazan ayında indirildi) buyuruldu. Kadir gecesi bu aydadır. Bu ayın özüdür. Kadir gecesi, çekirdeğin içi gibidir. Ramazan ayı da, kabuğu gibidir. Bunun için, bir kimse, bu ayı saygılı, iyi geçirerek bu ayın iyiliklerine, bereketlerine kavuşursa, bu senesi iyi geçerek, hayırlı ve verimli olur. Allahü teâlâ, hepimizi bu kutsal ayın iyiliklerine, bereketlerine kavuştursun.

Kadir gecesi; Ramazan-ı şerif ayı içinde bulunan bir gecedir. İmâm-ı Şafii hazretleri 17., İmâm-ı a’zam Ebû Hanife hazretleri ise, 27. gecesi olması fazlaca vaki olur buyurmuştur. Yirmi ile otuzuncu geceleri içinde arayınız denildi. Kur’ân-ı kerimde övülen en kıymetli gecedir. Kur’ân-ı kerim, Resûlullah efendimize bu gece gelmeye başladı. Ravda-tül-ülemâ kitabında, Kadir gecesinin fazileti açıklanırken deniliyor ki:
“Allahü teâlâ; Muhammed aleyhisselamın ümmetine Ramazan ayında beş şey verir ki, onlardan başka hiç kimseye vermemiştir. Beş şeyden beşincisi; Allahü teâlâ, onlara Kadir gecesini verir. Hatta eğer bir kimse, o gecede Allahü teâlâya yakarma etse, günahlarını affeder. O gecede Cehennemden azat olur. O gecede tüm Ramazan ayı müddetince azat olanlar kadar mümin azat olur.”

Bu geceyi, Kur’ân-ı kerim okuyarak, teravih ve kaza namazı kılarak, istiğfar ederek geçirmeli, ahirete giden yakınlarımızı da hatırlayarak onlara da yakarış etmelidir. Peygamber efendimizin hazret-i Aişe validemize tavsiye etmiş olduğu şu duayı da fazlaca okumalıdır:
(Allahümme inneke afüvvün kerîmün tühıbbül afve fa’fü annî.)