Sual: Bid’at kaç türlüdür?
CEVAP
Resulullah efendimizin ve Onun dört halifesinin zamanlarında dinde olmayan bir inanışı, bir işi, bir sözü ortaya çıkarmak ve bu şekilde bir bozukluğu yaymak ve bundan sevap beklemek yasak edilen bid’at olur. Bid’at üç türlüdür:
1- İslamiyet’in sövgü alameti söylediği şeyleri yoksulluk olmadan kullanmak, en fena bid’attir.
2- Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdiklerine uymayan inanışlar da fena bid’attir.
3- İbadet olarak meydana getirilen yenilikler, reformlar, amelde bid’at olup büyük günahtır. (c.2, m.19)
İbadetlerde bu şekilde değişim yapanlara da bid’at ehli denir. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Her bid’at sapıklıktır.) [Müslim]
(Bir bid’at çıkaranın namazı, orucu, haccı, umresi, cihadı, tevbesi, farzı, nafilesi ve hiçbir iyiliği kabul olmaz, hamurdan [yağdan] kıl çıkar benzer biçimde, dinden çıkması kolay olur.) [İbni Mace]
(Allahü teâlâ, bid’at ehlinin ne duasını ne zekatını ne haccını, ne namazını, ne de sadakasını kabul eder, yağdan kıl çıkar benzer biçimde dinden çıkar.) [Deylemi]
(Bid’at ehli, bid’atini Tanrı rızası için terk etmedikçe, hiçbir ameli kabul olmaz.) [Deylemi, İbni Neccar, Ebu Nasr, İbni Ebi Asım]
(Bid’at ehlinin tevbesi, bid’ati bırakana kadar kabul olmaz.) [Taberani] (Tevbesi kabul olmaz demek, bid’at ehli, bid’atinden sevap beklediği, iyi bir iş yaptığını sandığı için tevbe etmeyi düşünmez. Bu bid’atten vazgeçmediği için de ibadeti kabul olmaz.)
(Bid’at ehlinin asla biri Sırattan geçemez, Cehenneme düşer.) [İbni Asakir]
(Bid’at çıkarıp, onunla amel edenlere nalet olsun.) [Dare Kutni]
(Bid’at çıkarana da, onu himaye edene de nalet olsun.) [Buhari]
(Bid’at ehlini beğenmeyenin kalbi, inanç ile dolar.) [Gunye]
(Bir süre gelir, sünnetim unutulur, bid’atler çıkar. Sünnete uyanlar acayip olur, yalnız kalır. Bid’atlere uyan ise, kendilerine fazlaca destek bulur.) [Şir’a]
(Amellerin en hayırlısı farzlar, en kötüsü de bid’atlerdir.) [Beyheki]
(Bid’at ehli, yaratıkların en kötüsüdür.) [Ebu Nuaym]
(Bid’at ehline sert davran! Allahü teâlâ, onlara düşmandır.) [İbni Asakir]
(Ümmetim gruplaşacak, bid’atlere bulaşacak, tıpkı kuduzun ısırıp da, kuduranda hiçbir yer kalmayıp her tarafını sardığı benzer biçimde, bu bid’at de onların her hallerine bulaşacaktır.) [Ebu Davud]
(Ümmetim 73 fırkaya ayrılır, [bid’at ehli olan] 72’si Cehenneme gider. Yalnız bir fırka kurtulur. Cehennemden kurtulan fırka, benim ve Eshabımın gittiği yolda gidenlerdir.) [Tirmizi] (Bu fırkanın ise, Ehl-i sünnet vel-cemaat olduğu icma ile bildirildi.) [Mekt. Rabbani, Hadika]
Ahmed bin Muhammed Tahtavi hazretleri buyuruyor ki:
Fırka-i naciyye, bugün dört mezhepte toplanmıştır. Bu zamanda bu dört hak mezhepten birine uymayan, bid’at ehlidir. (Tahtavi)
(Bid’atler yayılmış olduğu süre bilimsel olanlar bunu açıklasın. Eğer açıklamayıp ilmini gizlerse, Tanrı’ın indirdiği Kur’anı gizlemiş olur.) [İbni Asakir]
(Bid’atler çıkınca âlim ilmini açığa çıkarsın! İlmini açıklamayana nalet olsun!) [Deylemi]
İmam-ı Malik hazretleri, (Bid’at ehlinin şahitliği kabul olmaz) buyurdu. O halde bid’atlerden fazlaca sakınmalıdır.
Bidat ehli cennete girecek mi?
Sual: Bidat ehli Müslüman, direkt cennete giremez mi?
CEVAP
Bidat ehli, imanındaki bozukluk sebebiyle kesinlikle Cehenneme girecektir. Affedilmeleri mümkün değildir, şu demek oluyor ki affedilmeyecekleri bildirilmiştir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ümmetim 73 fırkaya ayrılır, 72’si cehenneme gider, yalnız bir fırkası kurtulur. Bu fırka, benim ve Eshabımın yolunda gidenlerdir.) [Tirmizi]
Bid’at ehli, inanç ile ölürse sonunda normal olarak cennete gider; fakat bu zamanda, Ehl-i sünnet itikadında olmayanın küfre düşmemesi, imanla ölmesi imkânsız denecek kadar zor olsa gerek. Çeşitli haramları işlemekten çekinmeyen Ehl-i sünnet itikadındaki kimsenin de bid’at ehli benzer biçimde küfre düşmesi fazlaca kolay olur. Namaz kılmayan, içki içen bir kimsenin, küfre düşmesi an meselesidir; bu sebeple onda dini kaygı kalmamıştır. Rahatça küfre düşürücü söz ve harekette bulunabilir. Namaz kılmadığı, içki içtiği için değil, bu günahları hafife almış olduğu ve bu da onu küfre düşürebileceği için, Cehennemlik olabilir.
Bir kimse, icma ile ve zaruri olarak bildirilmemiş olan inanılacak şeylerde, manası açıkça anlaşılamayan nasslara [âyet-i kerime ve hadis-i şeriflere] yanlış mana verirse buna bid’at ehli denir; fakat dinde inanması zaruri lazım olan şeylere inanmayan, şu demek oluyor ki her Müslümanın işittiği, bilmiş olduğu şeyleri, tevilini bilmeden reddeden küfre girer.
Bir önceki yazımız olan Bid’at nedir, ne değildir? başlıklı makalemizde ildir ve Nedir ? hakkında bilgiler verilmektedir.