CEVAP
Müslümanlar, sadece Allahü teâlânın bildirdiklerini bilir, bildirmediklerini normal olarak bilmesi imkansız. Çelişki bunun neresindedir?
Sözgelişi bilinenlerden bazısı şunlardır:
1- Allahü teâlâ, vacib-ül-vücud [varlığı lazım olan], hakiki mabud ve tüm varlıkların yaratıcısıdır. Ondan başka ilah yoktur. Allahü teâlâ zamandan, mekândan münezzehtir. Hiçbir şeye benzemez.
2- Her şeyi yoktan yaratan Allah’tır.
3- Herkesi öldürecek, diriltecek, hesaptan sonrasında Cennete yada Cehenneme yollayacaktır. Aden de Cehennem de sonsuzdur. Allah’a inananlar Cennette, inanmayanlar Cehennemde sonsuz kalacaktır.
Allah’ın zatî sıfatları altıdır: Vücud, Kıdem, Kalım, Vahdaniyyet, Karşıcılık-ün lil-havadis, Kıyam bi-nefsihi. [Vücud var olmak, Kıdem varlığının öncesi olmamak, Kalım varlığı sonsuz olmak, asla yok olmamak, Vahdaniyyet ortağı, aynı olmamak, Karşıcılık-ün lil-havadis hiçbir şeyinde, hiçbir mahlûka, hiçbir bakımdan benzememek, Kıyam bi-nefsihi varlığı kendinden olmak, hep var olması için, hiçbir şeye muhtaç olmamaktır.]
Sübutî sıfatları sekizdir: Yaşam, İlm, Sem’, Basar, Kudret, İrade, Kelam, Tekvin. [Yaşam diri olmak, İlm bilmek, Sem’ işitmek, Basar görmek, Kudret gücü yetmek, İrade istemek, Kelam söylemek, Tekvin yaratmaktır.] Bu sıfatları da kadimdir.
Bildirilenlerden başkasını ise, insanoğlunun bilmesi mümkün değildir. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
İnsan, insanların yaratanını iyi mi kavrayabilir? Mahlûk olan [yaratılmış olan], hep var olandan ne anlayabilir? Yokluktan gelen, yok olmayandan ne elde edebilir? Tâhâ sûresinin 110. âyetinde mealen, (Onu anlayamazlar, kavrayamazlar) buyuruldu. (1/173)
At da mahluk, insan da yaratıktır. At, bir mahluk olan insanı iyi mi idrak etsin ki? İnsan da bir yaratıktır, yaratanını iyi mi bilebilir? Hayvan, bir mahluk olan insanı yada kendi benzer biçimde mahluk olan bir hayvanı anlayamadığı benzer biçimde, insan ise mahluk olmayan Allah’ı iyi mi anlamış olur?