Nefis insanın kendi iradesidir. Nefis terbiyesi de insanın iradesine hakim olmasıdır. İnsan iradesine ne kadar hükmedebilir ve onu kontrol altına almaya çalışırsa, o kadar nefsine hâkim olur ve nefsini terbiye edebilir. Nefsi terbiye etmenin en iyi yolu insanın kendine koyduğu kurallara koşulsuz şartsız uymasıdır.
Nefis terbiyesi için en iyi yöntemler İslamin şartlarından biri olan Oruç tutmaktır. Oruç tutmak insan iradesini güçlendirmesi için uygulanan en etkili yöntemlerdendir. Allah’ın şart koştuğu kurallara ve kesin emirlerine uyarak nefsimizi, iştahımızı ve irademizi en iyi şekilde güçlendirir ve nefsimizi kontrol altına almayı öğrenebiliriz. Ve ne güzeldir ki Allah her yıl bize oruç tutmayı şart koşarak nefsimizi kontrol etme gücünü sürekli tazelememizi istemiştir. Oruç tutarken ne kadar acıksak da, bedensel olarak su ve yiyecek ihtiyacı duysak da yine de irademize sahip çıkar nefsimize engel oluruz. Ve bunu her yılın bir ayı boyunca tekrarlayarak sürekli nefsi terbiye etmeye alışırız. Ayrıca gündelik işlerimizi aksatmadan vakti vaktine yapmak da nefis terbiyesinde bize yardımcı olur. Örneğin aksatmadan günde beş vakit namaz kılmak ve bunu alışkanlık haline getirmek de nefis terbiye ve nefsimize hâkimiyet örneğidir. Günde 5 vaktimizi gündelik işlere vakit ayırmadan her şeyi bir kenara bırakıp namaz kılarak kendimizi ve zamanı kontrol edebiliriz. Bu sayede ayrıca gündelik konulara kendimizi kaptırmayıp irademizi kontrol altında tutabiliriz.
Bu gibi kendimize söz verip veya bir sebeple sürekli yapmayı alışkanlık haline getirip aksatmadan düzene koyduğumuzu uygulamak, iradeyi güçlendirmemiz de ve nefsimize hakim olmamızda en etkili rolü alan yöntemlerdir.
Bir önceki yazımız olan Namaz başlıklı makalemizde islam ve namaz hakkında bilgiler verilmektedir.