Cennetin Bahçesi

Namaz, vakitlere bağlı farz kılınmıştır:

…إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَابًا مَّوْقُوتًا

“…Namaz müminlere, vakitleri belirli bir farzdır.” Nisa 103

Namaz, Cibril aleyhisselamın imameti ile olmuştur. 5 vakitir. Kimilerinin iddia ettiği gibi 3 vakit değildir. Kur’an’da 5 vakit namaz geçmemiş olsaydı bile, Kur’an-ı Kerim’i hem sözü ve hem de işi ile tefsir etme hakkına sahip olduğu ve bu hak kendisine Allah tarafından verildiği için,  Rasulullah’ın sallallahu aleyhi ve sellem namazı 5 vakit olarak eda ediyor olması, bu hususta yeterli olurdu. Onun sözü ve işi namazın beş vakit olduğunu açıklamıştır.

Beş vakit namaz; sabah, öğle, ikindi, akşam ile yatsı namazları Kur’an-ı Kerim içinde değişik yerlere serpiştirilerek zikredilmektedir. Bazen ikisi, üçü  de dördü değişik bir ifade üslubuyla anlatılmaktadırlar.

Cenab-ı Hak şöyle buyuruyor:

وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَ

“Gündüzün iki ucunda ve gecenin bir kısmında namaz kıl. Doğrusu iyilikler kötülükleri giderir.” (Hud suresi 114)

Gündüzün iki ucu akşam ve sabah namazı, bir kısmında da yatsı namazı vardır. Üç vakit bu ayette.

أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا

“Güneşin batıya yönelmesinden gece karanlığına kadar namazı kıl. Tanyeri ağarırken de sabah namazını kıl. Zira bu namaz görülmeye değerdir.” (İsra Suresi 78)

Ayet-i kerimenin aslında geçen, (Dülûk-üş şems) öğle ve ikindi, (Gasak-ıl leyl) akşam ve yatsı namazı, (Fecr) de sabah namazıdır. (Beydavi)

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى

“Ey Muhammed! Onların dediklerine sabret. Güneşin doğmasından önce ve batmasından sonra Rabbini tesbih et (namaz kıl) geceleyin ve gündüzün yanlarında da tesbih et (namaz kıl).” (Taha suresi 130)

Güneşin doğmasından önce sabah namazı, batmasından önce ikindi namazı, geceleyin yatsı namazı, gündüzün yanlarında akşam ve öğle namazı kılınacak. Bu ayet ile beş vakit namaz sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazları sabit durumdadır.

Günde 5 vakit Namaz’ın giriş çıkış vakitleri ve nasıl kılınır aşağıda belirtilmiştir.

SABAH NAMAZI

Sabah namazı dört rek’attir. İki rek’at sünnet, iki rek’at farzdır.
“Sabah namazının sünneti” şöyle kılınır:
1- Önce kıbleye karşı dönülür. Ayaklar birbirinden dört parmak kadar açık olarak paralel tutulur. Ellerin baş parmakları kulak yumuşaklarına değdirilir, avuç içleri kıble istikâmetine açılır. “Niyet ettim. Allah rızâsı için bu günün sabah namazının sünnetini kılmaya, döndüm kıbleye” diye kalbden geçirildikten sonra, “Allahü ekber” diyerek, göbek altında, sağ el sol elin üzerine bağlanır.
Kadınlar tekbîr alırken; ellerinin içi kıbleye karşı, parmak araları normal açıklıkta ve parmak uçları omuz hizâsına gelecek şekilde ellerini yukarıya kaldırırlar. Sağ el sol elin üzerinde olacak şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar. Erkeklerde olduğu gibi sağ elin parmakları ile sol elin bileğini kavramazlar.
2- Gözleri, secde edilecek yerden ayırmaksızın:
a) Sübhâneke, okunur.
b) E’ûzü Besmeleden sonra Fâtiha, okunur.
c) Fâtihadan sonra Besmele okumadan bir zamm-ı sûre (meselâ; Elem terakeyfe..) okunur.
3- Zamm-ı sûreden sonra “Allahü ekber” diyerek rükü’a eğilinir. El parmaklarını açıp dizler üzerine konur, bel düz tutulur ve gözleri ayaklardan ayırmayarak, en az üç defa “Sübhâne Rabbiyel-azîm” (5 veya 7 de olur) denir.
Kadınlar rükûda, sırtını ve başını, bacaklarını, kollarını dik tutmaz. Sırtlarını biraz meyilli tutarak erkeklerden daha az eğilirler. Ellerini parmaklarını açmayarak dizleri üzerine koyarlar ve dizlerini biraz bükük bulundururlar.
4- “Semi’allahü limen hamideh” diyerek doğrulunur. Doğrulurken, pantolon çekilmez ve gözler secde yerinden ayrılmaz. Tam dik durunca, (Rabbenâ lekel hamd) denir.
5- Ayakta fazla durulmadan “Allahü ekber” diyerek secdeye gidilir. Secdeye giderken sırasıyla;
a) Sağ diz, sonra sol diz, sağ el, sonrasın da sol el, burun ve alın yere konur.
b) Ayak parmakları kıble istikâmetinde bükülür.
c) Baş iki elin arasına konur,
d) Elin parmakları bitişik tutulur,
e) Avuç içleri yere yapıştırılır. Dirsekler yere yapıştırılmaz.
Kadınlar, secdede kollarını yanlarına bitişik hâlde bulundururlar.
f) Bu vaziyette iken en az üç defa “Sübhâne rabbiyel-a’lâ” denir.
6- Sonra, “Allahü ekber” diyerek sol ayak yere yayılır, sağ ayağın parmakları kıble istikâmetinde bükülür, uylukların üzerinde oturulur. Avuçlar, dizin üzerine konur ve parmaklar kendi hâline bırakılır.
Kadınlar ise, ayaklarını yatık olarak sağ tarafına çıkarır ve öylece otururlar.
7- Uyluklar üzerinde sübhânallah diyecek kadar oturduktan sonra, “Allahü ekber” diyerek, tekrar secdeye varılır.
8- Secdede, yine en az üç defa “Sübhâne rabbiyel a’lâ” dedikten sonra “Allahü ekber” diyerek ayağa kalkılır. Ayağa kalkarken, ellerle yerden kuvvet alınmaz ve ayaklar yerinden oynatılmaz. Secdeden kalkarken önce alın, sonra burun, sonra da sol el ve sağ el, sonra sol diz ve sağ diz yerden kaldırılmalıdır.

9- Ayakta iken Besmeleden sonra Fâtiha ve bundan sonra bir zamm-ı sûre okunup, “Allahü ekber” diyerek rükü’a eğilinir.
10- İkinci rek’at de, birinci rek’atte târif edilen şekilde tamamlanır. Yalnız ikinci secdeden sonra, “Allahü ekber” deyince, ayağa kalkmayıp uyluklar üzerine oturulur ve:

a) “Ettehiyyâtü”, “Allahümme salli”, “Allahümme bârik”ve “Rabbenâ âtina” duâlarını okuduktan sonra, önce sağa, “Esselâmü aleyküm ve rahmetullah”, sonra sola “Esselâmü aleyküm ve rahmetullah” diye selâm verilir.
b) Selâm verdikten sonra, “Allahümme entesselâm ve minkesselâm tebârakte yâ zel-celâli vel-ikrâm” denir ve hiç konuşmadan sabah namazının farzını kılmaya kalkılır. Çünkü, sünnet ile farz arasında konuşmak namazı bozmaz ise de sevâbına azaltır.
Sabah namazının sünneti ile farzı arasında kılınış bakımından bir fark yoktur. Aynı şekilde farz da kılınır.
Bundan sonra, üç kere “Estagfirullah” denir, sonra, “Âyet-el-kürsî” okunur ve tesbih çekilir. Yani, otuzüç defa, Sübhânellah, otuzüç defa Elhamdülillah, otuzüç defa Allahü ekber denir. Sonra, Lâ ilâhe illallahü vahdehu lâ şerîkeleh, lehülmülkü ve lehül hamdü ve hüve alâ külli şey’in kadîr, denir. Bunları sessizce okumalıdır. Yüksek sesle okumak bid’attır.
Daha sonra duâ edilir. Duâ ederken, eller göğüs hizâsına kaldırılır. Eller göğe doğru açılarak avuçların içi yüze doğru biraz meyilli tutulur ve iki elin arası açık bulundurlur. Dirsekler yanlara yapışık olmaz. Sabah namazını tablo hâlinde görmek için burayı tıklayınız.
Cemaatle kılarken 
İmâmla birlikte kılarken, ayakta iken imâm içinden okusa da, yüksek sesle okusa da, cemaat bir şey okumaz. Yalnız, birinci rek’atte, Sübhâneke okur. İmâm, yüksek sesle Fâtihayı bitirince, cemaat yavaşça “âmîn” der. Bunu yüksek sesle söylememelidir. Rükü’dan kalkarken, imâm “Semi’allahü limen hamideh” deyince, cemaat yalnız, “Rabbenâ lekel hamd” der. Sonra eğilirken “Allahü ekber” diyerek, imâmla birlikte cemaat de secdeye gider. Rükü’da, secdelerde ve otururken yalnız kılar gibi cemaat de okur.

Bir önceki yazımız olan Namaz Nasıl Kılınır? başlıklı makalemizde besmele ve El-Fatiha, ihlas süresi ve kamet hakkında bilgiler verilmektedir.